Anıtkabir yine ziyaretçi rekoru kırdı.
Anıtkabir müzesinde Atatürk’ün okuduğu kitaplar bölümü var.
Bu kitaplardan biri de, “Gagauzların
İstoriyası” (Gagauzların
Tarihi) eseri.
Atatürk, satırların altını çizerek, sayfa yanlarına
notlar alarak bu kitabı okudu. Kitabın yazarına,
çalışmasını öven mektup ve şilt gönderdi.
O yazar…
Mihail Çakır (1861-1938)…
Gagauz /Gök Oğuz
Türkü idi. Göçebe ataları Osmanlı yönetimindeki -bugün Moldova
sınırları içinde yer alan- Besarabya’ya
yerleşti.
Çuvaşlar, Yakutlar, Kumanlar, Peçenekler, Karamanlılar gibi
Gagauzlar da Hıristiyan Türk idi.
Mihail Çakır Ortodoks Hıristiyan’dı.
Üstelik papaz’dı.
Sadece din adamı değildi…
“Bu Türkçe laf eder” diye insanların zulüm
gördüğü Rusya işgali döneminde
Besarabya’da Gagauzların ana dillerini-milli kimliklerini
kaybetmemeleri için çabaladı.
– İlk Türkçe alfabeyi hazırladı. Köy köy
dolaşıp çocuklara Türkçe okuma yazma öğretti.
– Türkçe “Halkın Sesi” gazetesini çıkardı.
– Türkçe “Gagauzlar kimdir” diye kitaplar yazdı: “Gagauzlar
Kumanların (Uzların, Oğuzların) evlatlarıdır, dili hakikat Türk
dilinin soyundandır…”
Karaman Hıristiyanlardan Türkçe dualar
getirtti; kilisesinde okuttu. İncil’i
Türkçe’ye çevirtti. (Aynı dönemde Yozgatlı Türk Papa Eftim
İstanbul’da, Müstakil Türk Ortodoks
Patrikhanesi’ni kurdu.)
Papaz Mihail Çakır’a en büyük
yardım 1931 yılında bir Türk’ten geldi:
Hamdullah Suphi…