Tarih: 1 Ağustos 1801.
ABD ilk Atlantik ötesi/yurt dışı savaşını Osmanlı İmparatorluğu ile yaptı:
Berberi Savaşı!
Osmanlı “himayesindeki” Türk korsanlar 16’ncı yüzyıldan itibaren Akdeniz ticaret yollarını kontrol altında tutuyordu. Yani, gemilerden haraç/”güvenlik vergisi” alıyorlardı! Örneğin, ABD gemileri yıllık 60 bin dolar veriyordu. Ama…
Trablusgarp Beylerbeyi Karamanlı Yusuf Paşa, İngilizlerden bağımsızlığı kazanan ABD’nin fidye miktarını artırdı.
ABD Başkanı Thomas Jefferson daha fazla haraç ödemeye taraftar değildi. Durumu yerinde tetkik etmek ve daha sonra izlenecek yolu tespit etmek için üç gemiden oluşan keşif filosunu Akdeniz’e gönderdi.
Bunun üzerine Trablusgarp Beylerbeyiliği, 10 Mayıs’ta ABD’ye savaş ilan etti ve ardından Trablusgarp’taki ABD konsolosluğunu yağmalattı. Konsolos James Cathcart ve ailesi Danimarka elçiliğine sığındı. Dikkatinizi çekerim; Osmanlı, uzaktaki beylerbeyiliğinin/eyaletinin savaş ilan etmesiyle hiç ilgili değildi. Çünkü, ABD de kim oluyordu? Zaten Osmanlı, 1830’lara kadar ABD’yi muhatap dahi almadı! Neyse.
Savaş dört yıl sürdü. Pek kazananı olmadı. Ancak…
ABD her ne kadar Osmanlı ile değil de, onun uzak bir eyaletiyle savaşmış olsa da bu savaş (İngiltere’den bağımsızlığını kazandıktan sonra) kendini ispatlama ve kendine güvenme noktasında başarıyla verdiği ilk ciddi sınavı oldu. Deniz Kuvvetleri Marşı’na bile koydular bu savaşı. Ve…
ABD kolonilerinde Amerikalı olma bilincini perçinledi…
Amerikalılar Jefferson etrafında kenetlendi.
Bu savaşı niye anımsattım?
Önce, 23 Ekim 1995 tarihinde Senato’sundan...