Bornova Turan Azeri: “Meryem Sûresi 62. âyette ziyafetleri sabah
akşam kendilerine sunulur diyor. Bu âyeti açıklar mısınız? Cennette
sabah akşam var mıdır? İman-ı tahkikiye ulaşmış mü’minlerin
Cennetteki vaziyetleri nasıldır?”
İKRAM İHTİŞAMA DÖNÜŞÜYOR
Kur’ân bahsettiğiniz âyette mealen Cennetten şöyle haber veriyor: “Orada onlar boş ve anlamsız söz işitmezler, sadece selâm ve selâmet sözleri duyarlar. Orada ziyafetleri sabah akşam kendilerine sunulacaktır.”
Bu âyet Cennetin barış ve esenlik yeri olduğunu, orada hiç kimsenin hiç kimseye kızmayacağından ve kınamayacağından başka; Allah’ın da hiçbir kuluna gazap etmeyeceğini ve azarlamayacağını anlıyoruz. Cennetin selam diyarı olduğunu, orada duyduğumuz sözlerin selamdan ibaret olduğunu anlıyoruz. Sürekli bir ziyafetle ikramın ihtişama dönüştüğünü anlıyoruz.
Ahiretle ilgili âyetlerde bir zaman dilimi olarak geçen “sabah akşam” ifadesi, bir mirsad-ı tefekkürdür, bir tefekkür ibaresidir, ziyafetin ve ikramın ya da azabın hiç kesilmeden devam ettiğini anlatan bir ibaredir. Zaman ibaresi dünyaya kıyas edilerek anladığımız bir üslûpla, “sabah akşam” deyimiyle verilmiştir. Yoksa Cennette dünyadakine benzer gece ve karanlık olmadığı gibi, sabah ve akşam da söz konusu değildir.
Peygamber Efendimiz’e (asm) soruldu ki:
“Ya Resulallah! Cennette gece ve gündüz var mıdır?”
Peygamber Efendimiz (asm) şöyle buyurdu:
“Cennette gece yoktur. Ancak orada sabahı akşama, akşamı da sabaha çeviren ışık ve aydınlık vardır. Dünyada iken namaz kıldıkları vakitlerde onlara hediyeler gelir. Melekler onlara selâm verirler.”1
Cennette gece yoktur. Gündüzler vardır. İmam-ı Şaranî’nin âlimlerden nakline göre gündüzler arasında ise perdeler vardır. Perdelerin ve kapıların kapanmasıyla bir gündüz bitmiş, perdelerin ve kapıların yeniden açılmasıyla yeni bir gündüz gelmiş olur.
Bu meseleyi aklımızla da tartmıyoruz. Çünkü Bediüzzaman’ın ifadesiyle; “Bu küçücük aklımızın terazisiyle o muazzam hakikatler tartılmaz.”2
KABİRDE ZAMAN
Kabir azabından haber veren bir âyette de “sabah akşam” ifadesi yer alır. Âyet şöyledir: “Onlar sabah akşam ateşin karşısına getirilirler. Kıyamet koptuğunda da: “Haydi, Firavun hanedanını en şiddetli azaba sokun!” denilir.”3
Bu âyette geçen “sabah akşam” ifadesi de dünyaya kıyas edilmiş bir zaman dilimidir. Sürekli ateşe arz edilmeyi ifade eder. Yoksa âlem-i berzah bir nur ve rahmet diyarı veya azap diyarıdır. Âlem-i berzahta da zaman dünyadakinden farklı işler.
CENNETTE YÜKSEK KÖŞKLER
İman-ı tahkikiye ulaşmış mü’minler, Cennette gıpta edilecek mekândadırlar. Dereceleri çok yüksektir. Makamları peygamberlerin makamına yakındır.
Ebû Saîd el-Hudrî (ra) bildirmiştir:
Resûlullah Efendimiz (asm) buyurdu ki:
“Cennet halkı Cennette kendilerinden yükseklerdeki ehl-i guref denilen bir takım köşklerin sahiplerini uzaktan uzağa güçlükle görebileceklerdir. Nasıl ki, gündüz doğu veya batı ufkundan ışıklı kalan parlak iri yıldızı, kendileri ile yıldız arasındaki mesafe uzaklığından dolayı dikkatle bakanlar seçip görebilirler.”
Sahabeler (ra):
“Yâ Resûlallah! O yüksek köşkler Peygamberlerin menzilleri midirler? Başkaları oralara erişemezler mi?” diye sordular.