Salih Bey: Lem’alar’da geçen şu cümleyi açıklar mısınız: “Mü’min olan bir insanın dünyanın kuruluşundan sonuna kadar uzanan manevî bir ömrü vardır.”1
RUHUN İNBİSAT KABİLİYETİ
Bu cümle bize insan ruhunun inbisat kabiliyeti olduğunu gösteriyor. İnbisat, genişleme, açılma, yayılma gibi anlamlara gelir. Ruhun inbisat kabiliyeti kavramından da, ruhun zaman ve mekân üstü bir konumu bulunduğunu, dünyada bedende hapsolmuş bir hayata mahkûm gibi gözükse de, hayal ile, düşünce ile, rüya ile, ilham yoluyla, velâyet kudretiyle ve vahiyle gelmiş bilgilere iman etmek ve imanını inkişaf ettirmek suretiyle ruhun kâinatı yutan ve geçmiş-gelecek bütün zamanları kuşatan inbisatlar ve inkişaflar yaşayabilmekte olduğunu anlıyoruz.
Ruhun ilk yaratıldığında bile kabil-i hitap olduğunu bezm-i elest âyetinden anlıyoruz.2 Bediüzzaman Hazretleri bezm-i elest zamanında ruhun “ebedler tarafında ve zerreler âleminde” bulunduğunu bildiriyor.3
Her insan mazide gerçekleşmiş hemen her vakıayı aklıyla merak ediyor ve öğreniyor, düşüncesiyle tesbit ediyor ve değerlendiriyor ve hayaliyle resimlendiriyor. Keza istikbalde olacak hadiselerden meselâ mahşer meydanına, Sırat Köprüsüne, Cehenneme ve Cennete her mü’min kalbiyle iman edip basiretiyle ve hayaliyle söz konusu ahiret âlemlerini görüyor.
Her peygamber maziyi ve müstakbeli Allah’ın izniyle bir sinema perdesinde izler gibi izleyebiliyor, mahşeri görebiliyor.
CİSMİN, KALBİN VE RUHUN HAYAT DAİRELERİ