Nuri Bey: “İslâm ahlâkı ne demektir? Risalelerde bir tarif var
mıdır? Müslüman olmayan birisinin yaşadığı güzel ahlâk İslâm ahlâkı
sayılır mı? Adam mesela gayr-i Müslim; ama hiç gıybet
yapmıyor.”
AHLÂK VE DAVRANIŞLARIMIZ
Ahlâk, Arapça “h-l-k” kökünden gelen bir kelimedir. “Hulk” kelimesinin çoğuludur. Yaratılış, tabiat, karakter, seciye, huy anlamlarına gelir. Bediüzzaman’ın ahlâk tarifi şöyledir: “Kişide rüsuh peyda eden, meleke haline gelen, terki mümkün olmayan huyların tamamıdır.”1 İmam-ı Gazali’nin tarifi de şöyledir: “Ahlâk insan nefsinde yerleşen öyle bir melekedir ki, davranışlar hiçbir zorlama olmaksızın bu meleke sayesinde kolaylıkla ortaya çıkar.”2
Davranışlar ahlâkın dışa yansımasıdır. Ancak her davranış ahlâk hakkında bilgi vermez. Dolayısıyla kişinin davranışına bakıp iyi ahlâklı mı, kötü ahlâklı mı olduğunu kestirmek zordur. Peygamber Efendimiz (asm), “Mü’min’in niyeti amelinden hayırlıdır. Münafığın ameli ise niyetinden hayırlıdır.”3 Hadisiyle, ahlâkın davranışlarımızın gerisinde, davranışlarımızı yönlendiren ve yöneten temel bir saik olduğunu vurguluyor.