Hüseyin Avni Bey: “Kelam ilminde yer alan ve Bediüzzaman’ın da
adından bahsettiği imkân ve hudus delillerini anlatır mısınız?”
KIYAM BİNEFSİFÎ SIFATI
Hudus ve imkân delilleri, Allah’ın varlığını ispat eden Kelâm ilminin en eski delillerindendir.
Hudus, “sonradan olma”, yani “başlangıcı olma”, yani “ezelî olmama” demektir. Hâdis de “sonradan olmuş”, yani “bir başlangıçta var olmuş” anlamındadır.
Kâinatta her şey hadistir, yani bir başlangıcı vardır, yani önceden yok iken sonradan var olmuştur. Önce olmayıp sonradan var olan her şeyin bir var ediciye (Muhdis’e) ihtiyacı vardır. Yoksa var olamaz!
Her şeyi var eden Muhdis’in Kendi Zatı sonradan var olmuş değildir. Böyle bir hüküm aklen batıldır. Aksi takdirde O’nu da bir var eden olacaktır. O’nu var edeni de başka bir var eden olacaktır. Bu silsile böyle sonsuza kadar gider ki, akıl buna hükmetmez.