Millet İttifakı’na iktidarın yönelttiği ağır suçlamalar var; illet zillet, ihanet… Fakat bunlara eleştiri demek mümkün değil.
Millet İttifakına muhalefetten gelen eleştirileri ise iki ana başlıkta toplamak mümkün:
. Bazı Atatürkçüler CHP’yi Atatürk çizgisinden uzaklaşmakla, ‘sağcılaşmakla’ suçluyor…
. Bazı solcular da İttifak’ta HDP’nin bulunmamasına öfkeliler. Bunun için İYİ Parti’yi ve Meral Akşener’i suçluyorlar.
ATATÜRK DÖNEMİ ANAYASALARI
Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD), 6 partinin açıkladığı “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” belgesini, “dostça bir uyarı” yayınlayarak eleştirdi.
1921 Anayasasında tabii cumhuriyet ve laiklik kavramları yoktu, vilayetlere de özerklik tanınmıştı. 1924 Anayasası’nda ise hem bu kavramlar vardı hem üniter devlet anayasasıydı.
6 Parti bildirisinde 1921 Anayasası zikredilmiş ama 1924 Anayasasından bahsedilmemişti. ADD, bunu şüpheyle karşılıyor; laikliğe karşı bir niyet mi, bir federasyon iması mı?..
1924 anayasasının zikredilmemesi kesin hatadır, fakat kasıt yoktur. ‘Şeflik’ sisteminin uygulandığı bir anayasaya ‘parlamenter’ denilebilir mi tartışmasını bir sonuca bağlayamadıkları için 1924 Anayasasından hiç bahsetmemişler.
Bir türlü bahsetmek gerekirdi.
Şunu da belirtmeliyim; Mustafa Kemal Paşa 1921 Anayasasını “Kur’an nasları gibi ezberlemek icap ettiğini” söyleyecek kadar önemsemişti. (Bursa, 22 Ocak 1923)
Çünkü hakimiyetin İstanbul’dan Ankara’ya aktarılmasının anayasasıydı. Ama kaldırıldı, yerine 1924 anayasası yapıldı.
Fakat Gazi, 1924 Anayasasını çok da önemsememiş, “inkılabı kanunu” dediği siyasi iradeyi anayasadan üstün tutmuştu.
ÇAĞIMIZDA ANAYASA