Startups.watch tarafından yapılan araştırmaya göre 2010-2017 yılları arasında melek yatırımcılardan ilk yatırımlarını almayı başaran girişimlerin yüzde 93'ü sonraki adımı atmayı başaramadı. Sadece yüzde 7'lik kesim girişim sermayesi fonlarının dikkatini çekip yatırım almayı başardı. Son 2 yılı değerlendirmeye almadıklarını belirten StartupsWatch kurucusu Serkan Ünsal, "İki yılda melek yatırım alanların halen girişim sermayesi şirketlerinden yatırım alma olasılığı var. Yatırım turlarına devam ediyorlar. Ayrıca belli bir zaman dolmadan negatif bir açıklamanın girişimciyi olumsuz yönde etkilemesini istemiyoruz. Ondan dolayı araştırmamızda son iki yılı değerlendirmeye almadık" dedi.
GİRİŞİMCİLERİN NEFESİ YETMİYOR
Ünsal, rakamları analiz ettiklerinde ortaya çıkan tabloyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: "Bu oranı analiz etmek için öncelikle yatırımların işleyişini iyi anlamak gerekiyor. Bir girişimin melek yatırım alıp büyümesi, girişim sermayelerinden de yatırım alması gerekiyor. Bunu merdiven gibi düşünürsek girişimlerin tek tek merdivenleri çıkması lazım. Melek yatırımların yatırım yaptığı tohum aşamasını merdivenin birinci basamağı olarak düşünürsek, 2010-2017 yılları arasındaki her 100 girişimden 93'ü birinci basamakta takılı kalmış. Ya nefesi yetmemiş ya da bir sonraki basamağa çıkacak gücü bulamamış."
5 YILDA CİROSU 50 MİLYON TL'YE ULAŞMALI
Oranın bu kadar düşük olmasının arkasında yatan nedenleri de sıralayan Ünsal, "Girişimler, melek ve melek ağlarının yaptıkları yatırımlarla girişim sermayesi yatırım alabilecek seviyeye gelemiyor olabilir. Bir diğer olasılık, girişim sermayeleri bu girişimleri belli bir seviyeye gelse bile beğenmiyor olabilir. Ya da melek ve melek ağları yanlış girişimlere yatırım yapıyor olabilir. 'Yanlış girişim nedir' derseniz, hızlı büyümeyen, 5-6 yıl içinde yıllık cirosu en azından 50 milyon liraya gelmeyen girişim yanlış girişimdir. Bugün yılda 2 milyon lira cirosu olan 5 yıl sonra da 5 milyon lira ciroya ulaşacak girişim girişim sermayelerinin çok işine yaramaz" diye konuştu.
YATIRIMCI SAYILARI ARTIYOR
GIRİŞIM ekosistemindeki tüm bileşenlerin oluşması zaman alıyor. 2010 yılında bugün sahip olduğumuz melek yatırım ağları ve girişim sermayesi fonları yoktu. Üstelik kurumların da girişim sermayesi fonlarına ilgisi yok denecek kadar azdı. Bugün büyüme odaklı girişimlerin bulacağı fonların sayısı daha yüksek. Üstelik yurtdışı seçeneğini değerlendirmek isteyen girişimlerin de miktarında önemli artışlar var.
MELEK YATIRIMLAR GERI DÖNÜŞ BEKLIYOR
RAKAMLARA baktığımızda melek yatırım ağlarının yatırım yaptığı girişimlerin geri dönüş oranları düşük kaldığında iştahı azalıyor. Girişim sermayesi fonlarıyla melek yatırım ağlarının beklentileri arasında kopukluk olması da sorun yaratıyor. Büyüme hedefi için insan kaynağı, pazarlama, ürün veya planlama açısından yetersiz kalan girişimler geri dönüş konusunda melek yatırım ağlarına umut vermiyor. Bu yüzden büyüme odaklı girişimlere yapılan yatırımlar artık daha çok önem kazandı.
AZERCELL ARGELA'NIN DİJİTAL SERVİSLERİYLE KANATLANACAK
TÜRK Telekom'un iştiraki Argela, Azerbaycan'da faaliyet gösteren üç operatörden biri olan Azercell ile önemli bir işbirliğine imza attı. Anlaşma kapsamında, yaklaşık 4.8 milyon aboneyle Azerbaycan'ın lider operatörü Azercell, Argela tarafından geliştirilen "Mobil Ağ Performans İzleme ve Müşteri Deneyim Yönetimi" çözümlerini kullanacak.
YERLİ ÇÖZÜM İHRACATI
Afrika kıtasının en büyük operatörlerinden olan ve Etiyopya'da faaliyet gösteren Ethio Telecom'un ardından Azercell'in de Argela çözümlerini kullanmaya başladığını aktaran Argela CEO'su Bülent Kaytaz, "Türk Telekom iştiraki Argela olarak, gelecek nesil telekomünikasyon teknolojileri alanında araştırma geliştirme çalışmaları yapıyor, sektörümüze öncülük ediyoruz. Telekomünikasyon operatörleri için bugünün yüksek rekabet koşullarında şebeke verimliliği, operasyonel beceri ve müşteri deneyimi önem ve öncelik sıralamasında en başta geliyor" dedi. Kaytaz, Argela olarak geliştirdikleri çözümlerle operatörlerin ses ve data tarafında şebeke performansını gerçek zamanlı olarak izleyip en yüksek verimliliğe ulaşabildiğini kaydetti. Kaytaz, "Hazar bölgesinin en büyük operatörlerinden olan Azercell'in mobil şebeke performansını yükseltme ve müşteri deneyiminde çözümlerimizi tercih etmesi bizi çok mutlu ediyor. Geçen yıl Etiyopya'nın en büyük operatörü olan Ethio ile başlattığımız proje de hızla ilerliyor. Yeni işbirliklerimizle uluslararası alandaki başarımızı daha da yükseklere taşıyacağız" diye konuştu.
ÜST DÜZEY VERİMLİLİK
ARGELA Mobil Ağ Performans İzleme Sistemi, sahip olduğu ileri teknolojiler sayesinde operatörlerin mobil şebekelerde uçtan uca herhangi bir noktada yaşanabilecek sorunların, gerçek zamanlı olarak tespit edilmesini ve bu sayede hızlı, etkili önlemler alınmasını sağlıyor. Veri ve istatistiklerin etkin şekilde analizi ile en üst düzeyde şebeke verimliliği ve kesintisiz işlerliği getiriyor.
GİRİŞİMCİ HİKAYESİ: JAMES DYSON
Hiç yılmadan çalıştı küresel bir şirketin patronu oldu
İşe ilk başladığı dönemlerde 5 yılda 5 binin üstünde protip hazırlayan Dyson'ın kurucusu James Dyson, bugün küresel bir şirketin patronu olarak çalışıyor
HATA yapmaktan çekinmeden, karamsarlığa kapılmadan daha yolun başında 5 yılda 5 binin üstünde protip hazırlayan Dyson'ın kurucusu James Dyson'ın nasıl azimli bir girişimci ve mühendis olduğunu anlamak mümkün. Dyson, özellikle donanım odaklı inovasyon ve girişim peşinde koşanlar için harika bir örnek. Üstelik ilk yatırımı Britanya'da değil, Japonya'da bulması başka bir azim örneği.
HATADAN HIÇ KORKMUYOR
Japonların 1980'lerin sonunda James Dyson'a yatırım yapması şaşırtıcı olmasa da Dyson'ın ne kadar istekli olduğunun kanıtı. 2000'de kablosuz temizlik robotu, 2003'te de çamaşır makinesi denemeleri başarısızlıkla sonuçlanan Dyson, denemekten hiç vazgeçmemiş. Her çalışmanın bir katkısı olduğunu anlatan Dyson, şirketin elektrik motorları baş mühendisi David Warne ile yaptıkları elektrikli otomobil girişiminin başarısız olduğunu belirterek, "Ancak gelecekte kullanacağımız pil ve elektrikli motorlar için iyi bir deneyim kazandırdı" diyor.
5 BİNDEN FAZLA MÜHENDİSI VAR
Bugün mühendislik ve test faaliyetlerini Malezya, Singapur, Filipin ve Birleşik Karallık'ta yürüten Dyson, küresel bir teknoloji şirketi olmayı başardı. Şirketin hali hazırda 5 binden fazla mühendis ve bilim adamının da dahil olduğu 12 bini aşkın çalışanı bulunuyor. Küresel ekiple katı hal pil hücreleri, yüksek hızlı elektrik motorları, görüntü sistemleri, makine öğrenme teknolojileri ve yapay zeka ile yeni teknolojiler üzerinde çalışan Dyson'ın İngiltere Malmesbury'de 67 dönümlük kampüsü bulunuyor. Eylül 2017'de Dyson Mühendislik ve Teknoloji Enstitüsü'nü açan şirket, ücretsiz olarak verilen dört yıllık lisans programı sunuyor. Kampüste eğitim alan öğrenciler Dyson'da çalışan mühendisler ve bilim adamlarıyla beraber çalışma fırsatı yakalarken para da kazanıyor.
ALERJİK REAKSİYONLARA KARŞI KORUMA
DYSON'IN Mühendislik ve Dijital Motor Bölümü Başkanı David Warne, şirketin inovasyon kültürü ve kişiselleştirilmiş temizlik çalışmasıyla ilgili şunları söyledi: "Evinizde bebeğiniz veya evcil hayvanınız olabilir. Biz vakum teknolojisi ile evdeki alerjenleri büyük ölçüde ortadan kaldırıyoruz. Yine kullandığımız filtrelerle evde alerji hassasiyeti olan insanların keyifli uyku ve yaşam deneyimi elde etmelerini sağlıyoruz."
GİRİŞIMCİ PROFİLİ
DENEMEKTEN YORULMUYOR 5 yılda 5 bin 220 prototip yaparak ne kadar azimli olduğunu gösteriyor.
DOĞRU YATIRIMCI Yatırım aldığı dönemde mühendislik kariyerine saygı duyacak donanım odaklı yatırımcının Japonya'da olduğunu bilerek hareket ediyor. Sonunda yatırımcıyı ikna ediyor.
HATADAN KORKMUYOR Başarısız olduğu kablosuz robot temizleyici ve çamaşır makinesinden sonra elektrikli otomobile soyunuyor. Otomobil konusunda başarısız olunca da ısrar etmiyor.
SPK ONAYLI İLK GİRİŞİM SERMAYESİ FONU KURULDU
OMURGA Portföy ve Şirket Ortağım Melek Yatırımcı Ağı, Türkiye'de bir ilki gerçekleştirerek SPK lisanslı girişim sermayesi yatırım fonunu kurdu. Omurga Şirket Ortağım adını taşıyan fonun yatırım komitesinde Akın Kozanoğlu, Mehmet Erktin, Mehmet Buldurgan, Burak Divanlıoğlu, Aydonat Atasever, Oğuz Kösebay ve Murat Ergin gibi isimler yer alıyor.
5 MILYON TL YATIRIM
Yatırım stratejisi olarak özel sermaye fonları ve melek yatırım arasındaki sermaye ihtiyacı boşluğunun doldurulması hedefleyen Omurga Şirket Ortağım Fonu, pazarda yerini almış, ancak büyümek için sermaye desteğine ihtiyaç duyan şirketlere yatırım yapacak. Omurga Şirket Ortağım girişim sermayesi fonu, 10 şirkete kadar, girişim başına 1 ila 5 milyon TL arasında yatırım yapmayı planlıyor. Fon yatırım yaptığı girişimleri özel sermaye fonlarına hazırlayarak onların büyüme ve çıkış stratejisini belirleyecek. Aralık 2019'da ihraç edilecek fonun bir yılda 30 milyon TL büyüklüğe ulaşması öngörülüyor. Fonun odağında ise tarım, sağlık, gayrimenkul ve finans başta olmak üzere teknoloji sektörleri bulunuyor.
HÂLÂ BÜYÜME AŞAMASINDA
Büyüme aşamasındaki şirketlerin finansal kaynağın yanı sıra danışmanlığa da ihtiyaç duyduğunu savunan fonun amacı, yatırım komitesindeki isimlerin tecrübesi ile girişimlere yön göstermek. Fona kurumsal yatırımcıların yanı sıra bireysel yatırımcılar da yatırım yapabilecek. Türkiye'de hâlihazırda 41 adet Girişim Sermayesi Yatırım Fonu bulunuyor. Toplam 1.6 milyar Türk Lirası büyüklüğüne ulaşan fonlar, hala büyüme aşamasında. Omurga Portföy'ün fonlarının büyüklüğü ise 300 milyon Türk Lirası civarında seyrediyor.