Türkiye'nin her dönemde daha fazla üretime ve değer yaratmaya
yönelik fikirlere ihtiyacı var. Desteklenecek her girişim daha
fazla istihdam ve daha çok verimlilik anlamına geliyor. Teknoloji
girişimleri belirsizlik ortamında verimli hareket etmeyi başararak
çözüm geliştirmeyi başarıyor. Devlet destekli girişim sermayesi
fonları yeni bir çıkış yolu olarak karşımıza çıkıyor. Bugünün döviz
kurları ve piyasa ortamı, sermayelerin en iyi nasıl
değerlendirileceği ile ilgili olarak akla pek çok soru getiriyor.
Tam da bu noktada, girişimleri yatırım aracı olarak kullanan
girişim sermayesi yatırım fonları (GSYF), devletin özel olarak
desteklediği güvenli yatırım araçları arasında
değerlendiriliyor.
GÜVENLİ YATIRIM ALANI
Melek yatırımcı ağları toplantısında girişim sermayesi
yatırımlarının önemine dikkat çekildi. Girişim sermayesi
yatırımları konusunda uzmanlaşan BUBA Business Angels, bu dönemin
girişimlere yatırım yapma dönemi olduğunu ifade ederken, yatırım
fonlarının mutlak başarısının ise takım çalışmasından geçtiğinin
altını çiziyor. BUBA Melek Yatırımcılık Ağı yöneticilerinden Neda
Soydan, gerçekleştirilen BUBA melek yatırımcılık ağı toplantısında,
konuyla ilgili şu açıklamaları yaptı: "Sermaye Piyasası Kurulu'nun
düzenlemeleri, denetimi ve gözetimi sayesinde GSY fonları,
kurumların yatırım çeşitlendirmesi ve aktif risk yönetimi
yapmalarını sağlayan güvenli bir araç haline geldi. Kurumlar,
yatırımlarının belli bir kısmını bu yöne kaydırarak aslında
belirsiz para piyasalarındaki risklerini dağıtmış oluyor. Devlet,
girişimci ve yatırımcı için değerli fırsatlar sunuyor."
VERGİ TEŞVİKLERİ VAR
Geçtiğimiz yıl 13 adet portföy yönetim şirketinin Sermaye Piyasası
Kurulu'ndan (SPK) ihraç belgesi onayı alarak kurulduğunu ve
faaliyetlerine başladığını vurgulayan Soydan, "BUBA'nın İstanbul
Portföy Yönetim Şirketi ile birlikte kurduğu Bosphorist Fonu da bu
girişim sermayesi fonlarından biri. Fon çalışmalarında, yatırım
kararını cazip kılan esas fırsatın ise devlet tarafından sağlanan
vergi teşvikleri olduğunu gördük. Girişim sermayesi yatırım
kazançları kurumlar vergisinden istisna. Bakanlar Kurulu kararıyla
bu kazançlar üzerinden yapılacak olan stopajın oranı ise yüzde 0
olarak belirtiliyor" dedi. Girişim sermayesi için devlet desteği
beklemeden kurumların yapacağı yatırımlar büyük önem taşıyor. Büyük
kurumlar kendisini geleceğe taşıyacak, daha çevik ve yetenekli
olmasını sağlayacak girişimci enerjisini girişim sermayesinde
buluyor. Türk Telekom, girişim ekosistemine yatırım yaparken,
yenilikçi iş yapma yeteneklerini girişimlerle yaptığı işbirliğiyle
yakalıyor. Telekom şirketleri iş yapma tarzını bu yöntemlerle
değiştiriyor.
TÜBİTAK TEKNOLOJİ YATIRIM FONU
2018'de devletin girişim sermayesi için oluşturduğu ikinci fırsat,
TÜBITAK'ın teknolojik girişimleri desteklemek için başlattığı 1514
Fon Projesi (TechInvest TR) oldu. TechInvest projesinin yol
haritasında, fonu oluşturmak için üniversitelerin bir araya
geldiğini ifade eden Soydan, şöyle konuştu: "Teknoloji transfer
ofisleri aracılığıyla ortak yatırımlarını yapıyor. TÜBITAK, toplam
yatırım miktarına denk gelen yatırımı fona hibe ediyor. Kurumların
da yatırımcı olarak bu fona dahil olması mümkün. Toplanan fona
Hazine, ayrıca katkıda bulunuyor. Fon büyüklüğü minimum 50 milyon
olarak kurgulanan TechInvest TR, yatırımların SPK ve TÜBITAK
denetiminde olmasını sağladığından, yatırımcı kurumlara güvenilir
bir yatırım ortamı sağlamış oluyor. Üniversitelerin yatırım kararı
alma yetkileri bulunmuyor ancak, TechInvest projesi ile birlikte
teknoloji fonları süreçleri ile ilgili tecrübe kazanmaları
sağlanıyor."
GİRİŞİMLERİ BULMAK VE SEÇMEK KOLAY DEĞİL
Türkiye'de girişim sermayesi fonu kavramları henüz çok yeni olduğu
için GSYF'ların bünyesinde çalışan stratejik ortakların görevleri
kritik önem taşıyor. Neda Soydan, Portföy Yönetim Şirketleri (PYŞ),
girişim sermayesine yapılan yatırımların SPK regülasyonlarına
uygunluğunu sağlayan ve iç kontrollerle SPK denetimine hazırlama
sorumluluğu olduğunu belirterek süreçle ilgili şu bilgiyi verdi:
"PYŞ'ler kurdukları bağımsız yatırım komitesi ekibiyle birlikte,
1.514 fon projesini başarıyla yürütebilecek yetkinlikte. Diğer
taraftan, fona yatırım almak için girişimler ile görüşmek, ön
seçimleri gerçekleştirmek, seçilenleri teknik/ finansal uzmanların
olduğu komitelerde dinlemek, yatırım komitesi için hazırlamak,
yatırım kararı alındıktan sonra değerleme yapmak, finansal ve
hukuki değerlendirmeleri takip etmek işi ise, farklı ve çok önemli
bir uzmanlık alanı. Bir diğer uzmanlık gerektiren iş ise, yatırım
sonrası girişimleri takip etmek yani yatırım aldıktan sonra ara
görüşmeler yapmak, performanslarını ölçmek, değerlendirmek ve
farklı iş birlikleri ile buluşmalarını sağlamak."