Sevgili okurlarım,
Ortadoğu’nun kanlı savaşlara sahne olduğu bir dönemde, Irak
Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı (IKBY) Mesut Barzani, Kuzey
Irak için bağımsızlık referandumunun 25 Eylül’de yapılacağını
açıkladı. Ayrıca “Referanduma karşı çıkılması halinde kanlı
bir savaşın yaşanacağını” öne sürdü. Bölge ülkeleri İran,
Suriye ve Irak bu karara tepki gösterdiler.
Bu arada Almanya, Barzani’nin planını “ateşle
oynamak” olarak tanımladı. ABD ise referandumun
zamanlamasına itiraz etti.
Bilindiği gibi AKP Hükümeti Kuzey Irak’ın bağımsızlığını “kırmızı
çizgi” olarak ilan etmişti. Kısa bir süre önce de Kerkük’te
resmi dairelere IKBY bayrağının asılması üzerine Cumhurbaşkanı
Erdoğan kükremiş ve “o bayrağı indirin, yoksa bedeli ağır olur!”
demişti. Bu sert çıkıştan sonra, Erdoğan’ın “referandum”
açıklamasını “tarihi bir hata”, “pişman olunacak bir karar” gibi
sözlerle “yumuşak” tepki göstermesi şaşırtıcı oldu…
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı İlnur Çevik’in “Herkesin devlet
kurma hakkı vardır… Kürt devleti kurulursa Türkiye boykot
uygulamaz” demesi de, kafaları büsbütün karıştırdı!
Tüm öngörüleri doğru çıkan bilge diplomat, emekli büyükelçi Şükrü
Elekdağ’la bugünkü söyleşimizde, Barzani’nin Ortadoğu haritasının
yeniden çizilmesine yol açabilecek bu kararını irdeleyeceğiz.
* * *
UĞUR DÜNDAR (UD): Sayın Elekdağ, referandum
kararının Türkiye ve bölge üzerinde ne gibi etkileri olur?
ŞÜKRÜ ELEKDAĞ (ŞE): Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın
“yumuşak” olarak nitelenen açıklamalarının kamuoyunda “AKP
Hükümeti’nin bağımsızlığa karşı sert bir tutum almadığı” izlenimini
yarattığı bir gerçektir. Oysa, Kuzey Irak’ın Barzani’nin planladığı
şekilde bağımsızlık kazanmasının, Ortadoğu’da yeni bir
krize ve şiddetli etnik/mezhep savaşlarına yol açması
kaçınılmazdır!.. Bunun hemen göze çarpan bir nedeni de
referandumun, coğrafi kapsamının IKBY’nin Duhok, Erbil ve
Süleymaniye’den oluşan anayasal sınırları dışına taşacak şekilde
planlanmış olmasıdır. Barzani, IŞİD’e karşı savaş ortamında
peşmergeler tarafından işgal edilen ve anayasa gereğince Bağdat
yönetimine bağlı olan, Kerkük de dahil olmak üzere, “tartışmalı
bölgeleri” referandum kapsamına almak suretiyle, bu toprakların
fiilen ilhakını tescil etmek istiyor.