Ortadoğu’nun yeni haritasını yıllar önce kim çizdi?

“Şar­ki­yat il­mi­nin Mo­dern Arap Ta­ri­hiy­le il­gi­li ta­nın­mış isim­le­ri, önü­müz­de­ki Ha­zi­ran ayı içe­ri­sin­de Ame­ri­ka­’nın Prin­ce­ton Üni­ver­si­te­si­’n­de top­la­na­rak Or­ta­do­ğu­’nun ha­ri­ta­sı­nı ye­ni­den çiz­me­ye ça­lı­şa­cak­lar.
Ken­di­le­ri­ne ne­yi ör­nek ala­cak­lar der­si­niz?
19.YY Os­man­lı ida­re­ci­le­ri­nin uy­gu­la­dık­la­rı sis­te­mi!..
Ya­ni top­lum­la­rı ka­ğıt üze­rin­de çi­zil­miş sı­nır­lar ye­ri­ne, mez­hep ve inanç­la­rı­na gö­re be­lir­len­miş da­ha do­ğal çiz­gi­ler­le bir­bi­rin­den ayır­ma­yı esas tu­tan sis­te­mi!..

* * *

Bu te­şeb­bü­sün ger­çek­leş­ti­ril­di­ği­ni farz eder­sek, Or­ta­do­ğu her bi­ri İs­lam ka­nun­la­rı çer­çe­ve­sin­de, ken­di hu­kuk ve şe­r’­i ada­let sis­tem­le­ri­ne sa­hip oto­nom ufak dev­let­le­rin mey­da­na ge­tir­di­ği bir mo­za­ik gö­rü­nü­mü arz ede­cek. Tıp­kı ge­çen yüz­yıl­da­ki Os­man­lı ida­re­si al­tın­da ol­du­ğu gi­bi.
Has­ta ada­mın can çe­kiş­ti­ği 1916 yı­lın­da Sykes-Pi­cot ve da­ha son­ra Ver­say Ant­laş­ma­la­rı­’y­la ya­pı­lan dü­zen­le­me so­nun­da, Or­ta­do­ğu­’da Irak, Su­ri­ye, Lüb­nan, Fi­lis­tin ve Ür­dün gi­bi bir­ta­kım dev­let­ler mey­da­na gel­miş­ti.

YAZININ DEVAMI