Zamanın birinde, adı lazım olmayan bir memlekette, uçsuz bucaksız topraklara, içindeki insanları dahil dizi dizi köylere, yüz binlerce hayvana sahip bir kudretli ağa yaşarmış…
Günlerden bir gün bu kudretli ağa çoğu kez yaptığı gibi küheylanına atlamış, yanına da çiftlikteki ırgatlardan birini almış ve oldukça uzaktaki kasabaya doğru yola çıkmış… Ağa atın üstünde, ırgat yayan tıngır mıngır epey yol kat etmişler ama yol uzun, hava da çok sıcakmış…
Bir süre sonra ağanın canı iyiden iyiye sıkılmaya başlamış.. Konuşmaya kalksa, ırgatın ağzı var dili yok, ayrıca olsa ne konuşacak… Mahmuzu vurup gitse olmaz, çünkü ırgata kasabada ihtiyacı var… Böyle düşüne, sıkıla giderken gözü yoldaki at pisliklerine takılmış, aynı anda aklına çok eğleneceği bir muziplik gelmiş. Gayet babacan bir edayla yanı başında koşturmakta olan ırgatına seslenmiş:
-Ula Hasso!.
-Buyur ağam..
-Şu yerdeki pohu göri misen?
-He, göriyim ağam..
-Hah işte, o pohu bi güzel yirsen sana benden tamı tamına yüz altın, bi de üstüne bu küheylan senin!..
Hayatında iki altın lirayı bir arada görmemiş, bırakın atı, bir eşeğe bile doğru dürüst binmemiş zavallı ırgat ne yapacağını şaşırmış.. Bir ağasına bakmış, bir “poha” bakmış, boynunu büküp sormuş:
-Essah mı diyirsen, eğlenir misen ağam?..
-Ağanın sözü sözdür, bilmir misen gavat!..
Irgat, iliğini kemiğini yiyip bitiren o kapkara yoksulluğunu düşünmüş önce.. Sonra bir “poh” karşılığında neler kazanacağını kantara vurmuş..
-Ağasının dehşet dolu bakışları altında pohu bir güzel yemiş…
Ama roller değişerek!.. Irgat atın üstünde tırıs giderken, ağa koşar adımlarla onu takip etmeye çalışıyormuş… Ağa, yüzünden düşen bin parça, neredeyse ağlayacak halde kendi kendine küfür edip duruyormuş:
-...