Pazartesi günü köşemde paylaştığım “Türk Devrimi” başlıklı yazımın sonunda perşembe günü ikinci bölümle devam edeceğimi söylemiştim…
Ancak ortaya karışık “kumpaslar” nedeniyle bölüneceği hiç aklıma gelmemişti! Bugün kaldığım yerden devam ediyorum. Zaten bu tarihi gezinti yaşadığımız süreçle, başımıza örülmeye çalışılan “yeni rejime” geçme tezgahlarıyla da bire bir örtüşüyor, okuyunca hemen anlamamak mümkün değil! İyi okumalar…
Pazartesi yazımda, 1923’te dünyanın ve Türkiye’nin içinde bulunduğu koşulları anlatmıştım. Demokrasinin hemen her türlü koşuluna sahip ülkelerde bile faşizmin yükseldiği bir dünyada, bu koşulların hiçbirine sahip olmayan Türkiye’de Mustafa Kemal nasıl bir yönetim düşünüyordu?..
O günün dünyasında durum şuydu: Bir yanda dünyanın büyük bölümünü sömürgeleştirmiş ve bu sayede gelişmiş emperyalist ülkeler, diğer yanda yoksul sömürge ve yarı sömürge ülkeler... Ve bir de kendi özgün modelini oluşturan Sovyetler Birliği.
Batı örnek alınabilir miydi?.. Hayır! Çünkü sosyal yapı Batı’nın kapitalist düzeyine taban tabana zıttı. Sermaye birikimi oluşmamış, sanayisi olmayan, işçi ve işveren sınıfları bulunmayan Türkiye’nin liberal kapitalizm ile kalkınması da mümkün değildi. Sosyalist kalkınma modeli de yine sanayi ve işçi sınıfı bulunmaması nedeniyle olabilir görünmüyordu. Kısacası, o zamanın bilinen tüm yolları, Türk toplumunun tarihsel, sınıfsal ve sosyal gerçeklerine uymuyordu…
-Peki, Mustafa Kemal ne yaptı?