Bir yabancı paranın yani ABD Doları’nın uluslararası piyasalarda değer kazanması ne anlama gelmektedir? Eğer ekonomilerin birbirinden kopuk olduğu bir dünyada yaşanıyor olsaydı bu sorunun cevabı oldukça kolay olabilirdi, fakat uluslararası para sisteminde doların konumu, altın standardından sonra oynadığı ‘standart’ rol dikkate alındığında buna cevap vermek kolay olmayacaktır.
Türk ekonomisi kendi üretim ve tüketim süreçlerini dengeli bir şekilde yürütecek üretim imkânlarına sahip olmadığı için, bilhassa enerji ihtiyacı başta olmak üzere ekonomisini geliştirmek, ihtiyaç duyduğu yatırım ve ara mallarını dışardan karşılamak için yabancı paraya ihtiyaç duymaktadır. Buradaki sorun bu dövizi karşılayacak miktarda yabancı para gelirine sahip olunmamasıdır. “Türkiye’nin cari açık sorunu diye bilinen probleminin temelinde, döviz üretimini sağlayacak ihracat ürünlerinin ithalatını karşılayacak ( şu anda ihracatın ithalatı karşılama oranı %75 civarındadır) hatta fazla vermesini temin edecek düzeye çıkmamış olması yatmaktadır.”
Ekonomiye müdahale mi!
“Bu sorunun çözülmesi için temel mesele ülke ekonomisinin sanayi ürünleri, üstelik ‘bilgi/sermaye yoğun ürünleri ihraç etmesi, yerli katma değer ağırlıklı yeni bir ihracata dayalı büyüme modeline’ geçmesi, bu yönde yapısal değişim politikalarını derinleştirmesi gerekmektedir. Yakın zamanlara kadar, ülkenin üretim unsurlarını harekete geçirecek alt yapıyı kurmakta gecikmiş olmanın maliyeti kolay ödenmiyor.’ Ekonomide bu yönde bir değişim stratejisine geçmekte gecikilmiş olmasına rağmen son yıllarda, bu yönde alınan mesafeler bilhassa ekonominin rekabet gücünü hızla yukarıya doğru çekmiş bulunmaktadır. İhracatımızın yaklaşık %50’sinin AB yapılmasının sebebi de budur.