Meseleye tarihsel değişme dalgaları açısından bakılmadıkça anlaşılamayacak konular vardır. Bizde yaygın bir yanlış olarak ortaya çıkan bazı kategorizasyonlar bunun en bilinen örneklerinden biridir. Abdülhamit Han İslamcıydı bu yüzden şu politikayı takip etti, İttihatçılar Turancıydı bu sebeple şu işleri yaptılar ve bu sonuçlarla karşılaşıldı gibi… Oysa bir dünya imparatorluğunun karşılaştığı değişim dalgalarını anlamadan, yaşanan olayları dönemin aktörlerinin ideolojik pozisyonları üzerinden açıklamaya çalışmak, büyük ölçüde yanıltıcı olduğu kadar bilim dışı bir mantığın ifadesi olarak görülmelidir.