Film yönetmeni Bergman’ın sözüymüş, “Bizi ancak utanç kurtaracaktır”.
Bergman’ı da, yazı başlığıma ilham olan sözünü de bilmiyordum. Yönetmen Derviş Zaim’le yapılmış mülâkattan öğrendim. Kafkaokur Dergisi (Eylül 2017 nüshası) adına Zaim’le mülâkat yapan Kerem Bozkurt, Derviş Zaim’in şu sözleri üzerine Bergman’ın mezkûr sözünü aktarıyor: “İnsanlık bir paradoksun içinde ve bu paradoks bizi nereye götürecek hiç bilemiyorum. Yani kaos teorilerindeki gibi belli bir yere gidip duvara çarpıp sonra tekrar her şeye sil baştan mı başlayacağız; bunu kestirmek zor. (…) Herkes güzel olmak istiyor, her şeyi yemek istiyor, en iyi yerlerde yaşamak, birçok şeyi tatmak istiyor. Bu durumda da kaçınılmaz olan kaos gittikçe yaklaşıyor. Belki de bize çok