Akıllı ol demek sadece mantıklı ve rasyonel ol demek değildir.
Bu söz bir çağrı, bir uyarı, bir tavsiye olarak çok geniş anlamlar taşır.
“Ahlaklı ol, vicdanlı ol, bilgili ol, hikmetli ol, sorumluluk sahibi ol, makul ol; aşırılık yapma, bozgunculuk yapma, fitne çıkarma, saygısızlık yapma, sorumsuz davranma” gibi anlamlar içerir.
Akıl idrak gücü, anlama kabiliyeti, bilme yeteneğidir. Arapça kökeninde insanı engelleyen, frenleyen bir meleke olarak da kullanılır. Yusuf Has Hacip’in dediği gibi “Bilgi ve akıl insan için köstektir; köstekli olan da zararlı yerlere ulaşamaz.”
İnsan yaşamının temel fonksiyonunu oluşturan hayati meleke, insan hayatının anlamını ve varoluşun gayesini de idrak edecek olan melekedir. Din, akla ve kalbe hitap eder, bilinç ve şuurun geliştirilmesine, irade gücünün doğru kullanılmasına çalışır.
Akıllı olmak bilinçli hareket etmek, şuurlu davranmaktır.