ORTALIK toz duman içindeyken AYM'nin CHP'nin başvurusu üzerine
aldığı kararı yeterince ilgi görmedi.
AYM bu kararıyla sadece OHAL KHK’larını denetleyemeyeceğini
belirtmiş olmadı, Anayasasız bir döneme girdiğimizi ilan etti. Evet
artık AYM sayesinde Türkiye’nin bir anayasası yok. En azından OHAL
süresince. Ama şöyle de düşünülebilir; eğer OHAL süresince Anayasa
yoksa, hükümetin her sıkıştığı durumda OHAL ilan edebileceği ve bu
da denetlenmediğine göre aslında olağan dönemde de artık
Anayasa’nın olmadığını söyleyebiliriz.
AYM, anayasasızlığı meşru kılan kararını şöyle gerekçelendiriyor:
Anayasa’nın 148. maddesi “Ancak, Olağanüstü Hallerde, sıkıyönetim
ve savaş hallerinde çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnamelerin şekil
ve esas bakımından anayasaya aykırılığı iddiasıyla, Anayasa
Mahkemesi’nde dava açılamaz”. Eğer daha önce yaptığım gibi bir
hükmün OHAL KHK’sı olup olmadığına bakarsam, esas denetimi yapmış
olurum. Bunu da 148. madde yasaklıyor. Mahkeme 148. maddedeki bu
bir cümleye verdiği mutlak değerle tüm Anayasa’yı işlevsiz
kılıyor.
Çünkü bir anayasanın varlık sebebi erkler arası ilişkiyi düzenlemek
ve temel hakları güvence altına almaktır. Oysa KHK’lar
denetlenemediği takdirde anayasanın tümü işlevsiz kalır.
Anayasa’nın 4. maddesine göre “Anayasa’nın 1. maddesindeki devletin
şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile 2. maddesindeki
Cumhuriyet’in nitelikleri ve 3. maddesi hükümleri değiştirilemez ve
değiştirilmesi teklif edilemez.”
Bir KHK ile bunun değiştirilmesini engelleyen ne var?
Canım olmaz öyle şey demeyin, Anayasa’nın 130/7 ve 129/2
hükümlerine bakın, KHK’larla nasıl geçersiz kılındıklarını
göreceksiniz.
Oysa AYM’nin yapması gereken lafzi yorum değil, sistematik yorum
yöntemini kullanarak Anayasa’nın herhangi bir hükmünün Anayasa’nın
bütününü ortadan kaldırmaya yol açacak şekilde yorumlanamayacağını
söylemek olmalıydı. Olağan bir yasa, kendini belirli bir dönem
geçersiz kılacak bir hüküm içerebilir. Ama kurucu olan anayasa
böyle bir şey yapamaz. Yaparsa, sadece kendini değil bütün hukuk
sistemini ve dolayısıyla devleti çökertir. AYM, 148. maddenin bunu
yaptığını düşünüyor. Anayasa’nın bir yerine sıkıştırılmış bir
cümleyle bütün Anayasa’yı imha ediyor.