Asker sivil ilişkileri bütün ülkelerde ve tarihin bütün
dönemlerinde gerilimli olmuştur. Çatışma ve savaş dönemlerinde bu
gerilim daha da artar. Devletlerin sivil kurumlarında hataları
telafi etmek, yeni yapılar oluşturmak her zaman daha kolaydır.
Zaman boldur, deneme-yanılma yöntemiyle doğruyu bulma imkânı
vardır. Fakat emir komuta birliğine dayanan askeri yapılarda,
özellikle savaş koşullarında orduların hiyerarşisinde ve
dengesinde oluşan bozulmaların bedeli çok ağır olur. Bu yüzden,
savaş zamanlarında sivil yönetimlerin orduların iç işleyişine ve
yapılarına müdahale etmemesi, orduya doğrudan komuta etmeye
kalkışmaması gerekir. Sivil hükümet, parlamentonun onayıyla
politik hedefleri elbette belirleyecektir; ancak sivil
hükümetin askeri hiyerarşiyi bozması yığınakta telafi
edilmesi zor hatalara yol açar. Bir sonraki seçimlerde
iktidarı devretmeye hazır normal bir hükümet ordunun yapısını
bozup onu kendine bağlamaya çalışmaz. Ancak 2023, 2053, hatta 2071
hedefleri olan, kendisini ebedi iktidara giden Kutlu Yürüyüş
halinde gören bir siyasi iktidar böyle çılgınca işlere
girişebilir.
Ordu hiyerarşisinin oluşmasında kıdem ve liyakat
esastır. Bu kuralı bozarak, askeri darbe paranoyasıyla ve mutlak
hegemonya kurma arzusuyla ordunun içine sadece siyaseti değil
tarikat ve cemaatleri de sokarsanız gireceğiniz her savaşta çok
büyük zorluklarla karşılaşırsınız. Burada hamasetin, kahramanlık
edebiyatının yeri yoktur. Bir sorun çıkmıştır, önce o sorunun
çözülmesi gerekir. Modern ordular, eğitim kurumlarıyla,
disiplin kurallarıyla, kendi istihbarat ve askeri yargı
yapılarıyla, emir-komuta birliği içinde bir bütündür. Bu
bütünlük bozulmuşsa mutlaka askeri bir reformla düzeltilmesi,
ordunun elinden alınan bütün imkânların aynen iadesi
gerekir.
Askerliğini ordonat asteğmen olarak yapmış bir sivil olarak
bu konuda ukalalık etmemin sebebi bir savaş cephesine komuta eden
13 subay ve astsubayın aynı helikopterde şehit olmasıdır. Böyle bir
şey nasıl olabilir? O bölgede görev yapan helikopter pilotlarının
savaş deneyimi, tecrübe ve maharetleri her zaman övgülere konu
oldu. Bütün bir komuta kademesini taşıyan cephane yüklü bir
helikopter enerji nakil hattına çarpar mı? Tv haberlerinde enerji
kablosu sapasağlam gösterildi. Spiker “İşte