Siyasette "lider" faktörünün en fazla Şark toplumlarında öne çıktığı gerçeği artık geride kalıyor. Üniversitelerde bilim dalı haline gelen siyasetin kurallarını eksiksiz yerine getirenler başarıyor. Propaganda gücünü arkasına alan liderler seçim ipini göğüslüyor. Her şeye rağmen "lider" tek seçenek değil. "Şeyh uçmaz, müritleri uçurur" özdeyişinde olduğu gibi lideri, lider yapan şüphesiz yakın çevresindeki siyasi danışmanlarıdır. Ve elbette görevini eksiksiz yapan danışmanlara olan güvendir. Dünya görüşleri, hayat tarzları birbirinden farklı profesyonel danışmanların ayrı ayrı hazırladıkları projeleri bir potada eriterek başarıya ulaşan lider sayısı çok az. Bu konuda Recep Tayyip Erdoğan'ın hakkını teslim etmeliyiz. 15 yıl boyunca Erdoğan'ın en büyük şansı toplumun beklentilerini yerine getirebilecek, güvenilir bir liderin bulunmayışıydı. Ancak yolun sonuna gelindiğini peşinen ifade etmeliyiz. Bu gerçeği Erdoğan'ın da hissettiğinden eminiz. Riski göze alarak barajı 50 +1'e yükselten Erdoğan da 16 Nisan referandumunun gerçek sonucunda kaybettiğini bildiği için iplerin tamamını elinde tutarak başaşağı gidişi durdurmak için yeni planları var. "Teşkilatta metal yorgunluğu var" söylemi ile değişimin kaçınılmaz olduğunu vurgulayan Erdoğan muhtemel rakiplerini enterne edebilmek için formül arayışında. 2019'daki seçimin ilk turunu geçemeyeceğini biliyor. Bu konuda gelen raporları ciddiye alıyor. Her ay en az üç kamuoyu araştırması yaptırır. Çıkan sonuçlara göre söylemini değiştirir.