*Aşkabad
Uçak Aşkabad Havaalanı’na iniş yaptıktan sonra Cumhurbaşkanı’nın
uçakta Fransa Lideri Hollande’la yaptığı telefon konuşmasının
bitmesini beklerken başlıyor gazetecilerin etraftaki Türkmence
yazıları sökme oyunu.
Önce düzeltelim burası havaalanı ya da havalimanı değil, Aşkabad
Havamenzili. Konvoyun hemen arkasındaki ambulans da aslında
ambulans değil, Tiz Lukmancylyk Kömegi. Türkmenistan’da I’ların
Y’leşmesi bir font hatası değil, Lukmancylyk Lokman Hekimden
anlaşılacağı üzere tıp, doktorluk demek. Tiz’in acil olduğunu
tahmin etmişsinizdir. Kömegi da aracı.
Acil bir durumda ambulans yerine Tiz Lukmancylyk Kömegi çağırınca
birkaç saniye kaybınız olur belki. Eczane yerine
Dermanhane’ye gitmek herhalde insana daha iyi gelebilir.
Eczanelerin vitrinindeki bitkisel ilaçlar üzerine yazılmış cilt
cilt kitapları olan beyaz önlüklü adam da gerçekten bir doktor, ama
zaten kitaplarının vitrinlerde olmasının sebebi tıbbi değil
siyaset.
Çünkü o Diş Doktoru Gurbanguly Berdimuhamedov. Türkmenistan Devlet
Başkanı. Saparmurad Türkmenbaşı Hastanesinin başhekimi olarak
başladığı kariyerinde, 1997’de önce sağlık bakanı oldu, sonra
devlet başkan yardımcısı. 2006’da önce Türkmenbaşı cenaze komite
başkanı, ardından da yüzde 90 oy alınan seçimlerden biriyle
Türkmenistan’ın ikinci devlet başkanı.
Ama Atatürk’ün resmini paralardan çıkarıp kendi resmini koyan
İnönü’nünkinden daha sert bir geçişten bahsediyoruz.
Çünkü bir zamanlar yazdığı Ruhname (Kitabı Türkçe’ye çeviren
kişinin cemaat kontejanından AK Parti vekilliği yapmış Muhammed
Çetin olduğunu da not düşelim) kitabına kutsal kitap muamelesi
yapılan, ayların adına 1948’de Türkmenistan’ı yıkmış büyük depremde
kaybettiği annesinin babasının kendisinin adını veren, hâlâ kendi
adıyla bir şehir olan Türkmenbaşı’ndan artık bahseden kimse
kalmamış. Ayların adı eski standart adlarına geri dönmüş, Ruhname
de müfredattan çıkarılmış.
Bir normalleşme mi bu? Sayılabilir. İki liderin Doğu’da artık
neredeyse bir liderlik nişanesi olan siyah koyu saç boyaları
benzese de aralarında epey fark var.