Televizyondaki bilgi yarışmalarına bakıp da toplumun genel
kültür seviyesi üzerine ahkam kesmek ne derece doğru bilemiyorum.
Ama madem bu yarışmaya katılanlar bilgilerine güvenen 'iddialı'
kişiler, öyleyse verdikleri cevaplardan yola çıkarak ufak da olsa
bazı analizlere girişmek mümkün.
Şimdi size en son izlediğim, atv'deki En Zayıf Halka yarışmasında
çoğu üniversite mezunu ya da öğrencisi yarışmacıların verdiği 'akıl
uçuran' cevaplardan bazılarını sıralayacağım:
Genç bir yarışmacı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş tarihi ile ilk
meclisin açılış tarihini karıştırıp yanlış cevap verdi. İşin
tuhaflığına bakın ki, o yarışmacı gecenin birincisi olup 13 bin
küsur liranın sahibi oldu. 'Bir Güneydoğu ili' soruldu, "Ankara"
dediler.
Mağrip ülkelerinin Avrupa'da yer aldığını sandılar. Beş gözlü
hayvana 'Arı' yerine 'Ahtapot' diyenler oldu. Türkiye'nin telefon
koduna (+90), içinden omurilik geçen kemik dizisine (omurga), diş
karıştırmaya yarayan küçük tahta çubuğa (kürdan) yanıt veremeyip
'Pas' geçtiler. (İçlerindeki en babayiğit gafı da bizim Gaf
Kürsüsü'ne almak zorunda kaldım) Yarışmanın en acı tarafı, sorulan
sekiz edebiyat sorusunun sadece birine doğru yanıt verilmesiydi.
(Demet adlı yarışmacı, nasıl olduysa Suç ve Ceza'yı Dostoyevski'nin
yazdığını bildi) Hele Anı adlı bir yarışmacı vardı ki büyük çam
devirdi. '80 Günde Devrialem'in yazarı kimdir?' sorusuna cevap
olarak Jules Verne yerine 'Cristoph Colomb' demesin mi...
Yarışmacılar arasında Peyami Safa'yı, Orhan Kemal'i bile tanıyan,
bilen yoktu.
Bilgi yarışmalarının yüzümüze vurduğu acı gerçek şu ki, artık kitap
okumuyoruz.
Özellikle gençler, boş vakitlerini cep telefonu ve tablet başında
sadece sosyal medyanın 'laylaylom' kısmıyla ilgilenerek
geçirdikleri için dünyadan bihaber kaldılar. Eğitim sistemimiz de
insanları okumaya ve araştırmaya yöneltmeyince ortalık cehaletten
geçilmez oldu.
Eskiden her mahallede en az bir kitapçı vardı. Şimdi kitap edinmek
için mutlaka AVM'deki büyük mağazalara gitmek zorundasınız. O
mağazalar da, kitabın yanında oyuncak, kırtasiye, hediyelik eşya
vs. satmasa kapanacak.
15 günde ikinci kez bağırıyorum:
Toplumun en zayıf halkası, bilgi eksikliği ve okuma tembelliği.
Zincir kopmadan birileri harekete geçmeli.