Kız öğrencilerin adet dönemi...
Bu yazıya ilham veren belgeseli National Geographic kanalında
izledim. Adı 'Activate' idi. Aktivistlerin yani sosyal sorunlara
çözüm getirmek için fikir ve eylem üreten gönüllülerin hikayesini
anlatıyordu.
İlk bölümün geçtiği ülke Güney Afrika'ydı. Önce bir lise öğrencisi
kız geldi ekrana. Themby, hayatını büyük bir drama çeviren sorundan
söz etti. Ailesi fakir olduğu için devlet okulunda güç bela
okuyordu. Yiyecek ekmeği bile zor buldukları için adet dönemlerinde
okula gidemiyordu. Çünkü kullanacağı sıhhi malzemeyi alacak
paraları yoktu. Birkaç kez kan sızdığı için arkadaşlarına mahcup
olmuştu. Bu nedenle çareyi, o dönemlerde okula gitmemekte bulmuştu.
Ancak devamsızlığı sınırı aşmak üzereydi ve okuldan atılma
tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştı.
AKTİVİSTLER DEVREDE
Dünya çapında faaliyet gösteren sivil toplum örgütü World
Citizen'ın Güney Afrika'da görev yapan aktivistleri konuya hemen el
attılar.
Yaptıkları araştırma sonucunda gördüler ki; dünyanın en ileri
medeniyetlerinden ABD'de parasız devlet okulunda okuyan her 10 kız
öğrenciden 5'i, İngiltere'de ise 10'da biri aynı sebepten okula
gidemiyor. (Bizde bu oranı çok merak ediyorum doğrusu)
Aktivistler hemen bir eylem planı yaptılar. İlk olarak konuya
dikkat çekmek ve yetkilileri harekete geçirmek için dev bir yardım
konseri düzenlediler. Beyonce ve Jay Z'den önce sahneye çıkan Güney
Afrika Cumhurbaşkanı Ramogoza, aktivistlerin büyük baskısına daha
fazla direnemedi ve okullara ped yardımı yapılması, adet dönemiyle
ilgili bilgi verecek rehberlik hizmetleri için 60 milyar rand
(yaklaşık 23 milyar lira) fon ayrılacağını açıkladı.
Belgesel beni ister istemez "Acaba Türkiye'de durum ne?" diye
düşünmeye zorladı. Biz, 'Haydi Kızlar Okula' adıyla kampanya üstüne
kampanya düzenliyoruz ama acaba devlet okullarında 'mensuel hijyen'
ne durumda? İhtimal o ki, kızlarımızın büyük çoğunluğu adet
dönemlerinde okullarından uzak kalmayı tercih ediyor, eğitimleri
aksıyor, bu konuda bir bilinç oluşturulmadığı için travma üstüne
travma yaşıyorlar. (Bırakın pedi, Anadolu'nun ücra yerlerindeki
okullarda öğrencilerin tuvaletten sonra ellerini yıkayacak su bile
bulamadıkları haber bültenleri ile belgeleniyor)
SEFERBERLİK BAŞLAMALI
Şimdi araştırma zamanıdır. Neyi mi? Türkiye'de adet dönemi
zorlukları nedeniyle eğitimini aksatan hatta okulu bırakan kaç kız
öğrenci vardır, işte onu... Korkarım, karşımıza çıkacak tablo,
eğitim sistemimizin en acil çözüm gerektiren problemini ortaya
koyacaktır.
Her zaman olduğu gibi, sadece meselenin adını koymakla
yetinmeyeceğim. Naçizane çözüm önerim de var: Sağlık Bakanlığı,
Milli Eğitim Bakanlığı ve sponsor olacak ped firmaları el ele verip
devlet okullarının tuvaletlerine kız öğrenciler için ücretsiz
'mensuel hijyen malzemeleri dolapları' koymalı. Rehberlik
öğretmenleri, adet dönemiyle ilgili kız öğrencileri
bilgilendirecek, kafalarındaki soru işaretlerini, korkuları
giderecek bir tedrisata başlamalı. Ama hemen, bugün, şimdi...
Peki o Güney Afrikalı kız Themby'ye ne mi oldu dersiniz? Ücretsiz
pede ulaştıktan sonra okulunu ikincilikle bitirdi...
***
Ne demiş?
"Sesini duyurma olanağı olanların, sesini duyuramayanlara karşı
sorumluluğu vardır." (National Geographic'deki Activate
belgeselinden)
***
Gaf kürsüsü
Beyaz, O Ses Türkiye'deki yarışmacının ailesiyle sohbet ederken
"Biraz da şu yanda bekleyen damada söz verelim" dedi. Ancak o kişi
ailenin damadı değil. yarışmacıya destek olan iş adamları
derneğinin başkanıydı.
***