İki asır önce gökkubbemiz çöktü: Temeller sarsıldı, sütunlar yıkıldı; İslâm dünyası, tarihinin en büyük buhranlarından birinin, belki de en büyüğünün eşiğine yuvarlandı...
İkinci büyük medeniyet buhranıydı bu.
Bunun, elbette ki, iç ve dış nedenleri vardı.
GÖKKUBBEMİZ ÇÖKTÜ AMA TESLİM BAYRAĞI ÇEKMEDİK...
Öncelikle, Modern Batı uygarlığının bütün medeniyetlerin kökünü kazıyan saldırısından biz de nasibimizi aldık: Neredeyse her şeyimizi yitirdik... Ama her şeye rağmen Çinliler, Hintliler, Japonlar gibi teslim bayrağı çekmedik...
Sömürgecilere karşı destansı bir direniş mücadelesi verdik.