Türkler, Müslüman olduktan sonra tarihe girdiler. Müslüman olduktan sonra tarihin akışını değiştiren bir aktör konumuna yerleştiler. Sadece Türk tarihinin ya da İslâm tarihinin değil dünya tarihinin yönünü ve yörüngesini belirleyecek kadar tarihe yön verdiler.
BAŞKALARININ GÖLGESİNDE TARİH YAPILMAZ ELBETTE
Türklerin Müslüman olmadan önce de büyük devletler kurduklarını ama dünya tarihinin akışını şekillendirecek konuma yerleşemediklerini görüyoruz. Türklerin İslâm öncesi tarihi, Çinlilerle neredeyse birlikte yaptıkları bir tarih. Zaman zaman Çin’i istila ettiler, yönettiler ama Çin kültürü gibi bir kültür geliştiremediler.
Türklerin bu dönemdeki tarihlerinin Çin’in gölgesinde yaşandığını görüyoruz. Çinlileştiklerini. Daha sonra da Moğollaşacaklarını göreceğiz. Türklerin İslâm öncesinde insanlık tarihinin akışını değiştirecek birincil ve yaratıcı bir kültüre sahip olamadıklarını, daha çok diğer kültürlerden beslendiklerini, esinlendiklerini, sentezler yaptıklarını açıkça ve dürüstçe teslim etmemiz gerekir.
Türklerin Çin etkisindeyken Çinlileştiklerini, Moğol etkisindeyken...