İş aleminde rastlarsınız. Adamın işi gücü var, çalışıyor da kazanıyor da.
Diyelim inşaat işi yapıyor, işvereni devlet.
Kendi yapabileceği bir işi başka bir şirketin aldığını haber alıyor.
Canı sıkılıyor. Uykuları kaçıyor.
Biz niye alamadık o işi?
Şirketindeki yöneticileri paylıyor. Kendisine kızıyor.
Bu bir psikolojik durum. Bir çeşit tamahkarlık. Hırs.
Gözü doymazmış insanın, bir vadi dolusu altını olsa bir vadi daha istermiş.
Yine de nispeten masum bir hırs. Sadece sahibine zararı var.
Cimri derler sana, tamahkar derler, haris derler…
Desinler, para sende!
Aynı hırs bürokrasiye, siyasete sirayet ettiğinde durum biraz
değişiyor.
Milletin parasına musallat olmuş oluyorsun. Yetimin ve yetim
olmayanın hakkına giriyorsun.
Mesela bir proje yapıyorsun. Tamamen sana ait. Fakat bazı imzalara birtakım evraka ihtiyacın var.
Yetkililere gidiyorsun. Bu yetkili devletin her kademesinde olabilir; bürokraside, siyasette…
Projeni anlatıyorsun.
Müracaat ettiğin beyefendi projeni çok beğeniyor.
Filanı yanına ortak olarak alırsan işlerinin daha kolay yürüyeceğini söylüyor. Hatta bunu biraz da emredici tonda söylüyor.
Kendi adamını senin yanına ortak olarak yerleştiriyor.
Ortağın bir tek katkısı var; işlerin kolay yürümesi, imzaların kolay atılması, evrakın çabucak tekemmül etmesi. Hatta hak edişlerin cömertçe ve hemencecik ödenmesi.
Sen, kendi geliştirdiğin projeden elde ettiğin kazancı yanına ‘atanan’ ortakla paylaşmak zorunda kalıyorsun. Yoksa ‘devletlü’müz işine takoz koyacak.
Tek bir vakadan söz etmiyoruz, devrimize damgasını vuran bir iş yapma modelinden söz ediyoruz.
Rüşvet midir yanınıza bir ortak atanması?