09-09-1999/30-04-2008 arasında SGK'lı olanlara haksızlık

Bu değişiklikler, sigortalıların prim gün sayısı, yaş şartları ve emeklilik süresi gibi kriterlerde önemli farklılıklar yaratmıştır. 1999 öncesinde ve sonrası arasında, sigortalıların emeklilik hakları açısından ciddi farklılıklar ortaya çıkmıştır. Aşağıda, bu değişiklikleri ve mağduriyetleri detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

1. Prim Gün Sayısı Değişiklikleri

Türkiye’de emeklilik için gereken prim gün sayısı, 1999 sonrasında kademeli olarak arttırılmıştır. 8 Eylül 1999 tarihine kadar sigortalı olanlarda, emeklilik için gerekli prim gün sayısı 5000 ile 5975 gün arasında değişirken, 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında sigortalı olanlar için bu sayı 7000 güne çıkarılmıştır. 1 Mayıs 2008 sonrası ise, prim gün sayısı 7200 olarak belirlenmiştir.

Özellikle 9 Eylül 1999 tarihinde sigortalı olanların durumunda dikkat çeken bir nokta, prim gün sayısının 1025 gün artarak 7000'e çıkarılmasıdır. Ancak 1 Mayıs 2008 sonrası bu artış yalnızca 200 gün olmuştur. Bu da, daha önce sigortalı olanlar ile 1 Mayıs 2008 sonrasında sigortalı olanlar arasında belirgin bir fark yaratmaktadır.

2. Yaş Şartlarındaki Değişiklikler

08 Eylül 1999'a kadar sigortalı olanlar, emeklilik için herhangi bir yaş şartına tabi tutulmazken, 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında sigortalı olan kadınların emeklilik yaşı 58, erkeklerin emeklilik yaşı ise 60 olarak belirlenmiştir. Bu tarihler arasında sigortalı olanlar, hem daha fazla prim günü tamamlamak zorunda kalmışlar, hem de daha uzun süre çalışmak durumunda kalmışlardır.

Bu değişiklik, özellikle 9 Eylül 1999 tarihinden sonra sigortalı olan bireyler için önemli bir mağduriyet yaratmıştır. Örneğin, 1969 doğumlu bir kadın 2007 yılında sigortalı olmuşsa, 4500 prim günüyle 58 yaşında emeklilik hakkı elde edebilse de, 25 yıllık sigortalılık süresi nedeniyle 63 yaşından önce emekli olamayacaktır. Bu da emeklilik yaşını daha ileri bir tarihe çekmektedir.

3. 25 Yıl Sigortalılık Süresi Zorunluluğu

9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 arasında sigortalı olanlar için, 25 yıllık sigortalılık süresi şartı getirilmiştir. Bu durum, diğer sigortalı gruplarına göre farklılık yaratmaktadır. Örneğin, 2007 yılında sigortalı olup 4500 prim günü tamamlayan bir kadın, 58 yaşında emeklilik hakkına sahip olsa da, 25 yıllık sigortalılık süresi nedeniyle 63 yaşında emekli olabilecektir.

4. Düşük Emekli Aylığı Mağduriyeti

Emeklilikte alınan maaşlar, ödenen primlerin değerine göre hesaplanmaktadır. 2000 yılına kadar aylık bağlama oranı %60 civarındayken, 2000-2008 yılları arasında bu oran %40 civarına gerilemiş, 2008 sonrası ise %20'lere düşmüştür. Bu da, özellikle 2008 ve sonrasında sigortalı olanların alacağı emekli maaşlarının daha düşük olmasına yol açmaktadır. Bu durum, düşük maaş almak zorunda kalan emekliler için ciddi bir mağduriyet yaratmaktadır.

5. Memur Emekliliği Sorunları

30 Eylül 2008 tarihine kadar memur olanlar, 5434 sayılı yasaya tabi olarak emekli olmaktadır ve emekli maaşları, derece, kademe ve ek göstergeye göre hesaplanmaktadır. Ancak, 1 Ekim 2008 sonrası memurlar ise 5510 sayılı kanuna tabi olarak SSK'lı gibi emekli olmaktadırlar ve emekli maaşları, asgari ücretli SSK'lı emeklilerinin maaşlarına benzer şekilde hesaplanmaktadır. Bu da memurlar arasında maaş farklarını arttırmaktadır.

Kaynak: Özgür ERDURSUN

Derleme: gazeteoku.com