700 bin gençle ilgili çarpıcı rapor: Ne işgücündeler ne de eğitimde

 Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (Betam) araştırma sonuçlarına göre, 2016 yılında Türkiye’nin 15 – 19 yaş aralığındaki genç nüfusunun 1 milyon 990 bini eğitime devam etmezken, ne eğitimde ne işgücünde yer almayan genç sayısı da 700 bin oldu.
Betam'dan Doç. Dr. Gökçe Uysal ve Araştırma Görevlisi Yazgı Genç tarafından hazırlanan, "15-19 yaş arasındaki 700 bin genç ne işgücünde ne eğitimde" başlıklı araştırma notunda, 2016 yılında Türkiye’de 15 – 19 yaş aralığındaki her üç gençten birine denk gelen bir milyon 990 bin gencin eğitime devam etmediği belirtildi.
Araştırmada bu yaş grubundaki erkeklerin yüzde 30’u, kadınların da yüzde 33’ünün eğitime devam etmediği belirtildi ve şu değerlendirmeler yapıldı:
“Bu dönemde ne eğitimde ne işgücünde olan genç kadınların ve genç erkeklerin payı geriledi. Buna karşın eğitimine devam etmeyen gençlerin işgücüne katılım oranlarının 2015 ve 2016 yıllarında düştüğü görülüyor.
“Bu araştırma notunda, TÜİK tarafından yayınlanan 2012-2016 dönemi Hanehalkı İşgücü Anketleri (HİA) mikro veri setleri kullanılarak 15-19 yaş grubundaki gençlerin beşerî sermayesinin temelini oluşturan eğitim durumları incelendi.
“HİA verilerine göre 2016 yılında 15-19 yaş grubundaki gençlerin yüzde 68.4’ü eğitim hayatlarına devam etmektedir. Burada eğitim hayatına devam etmekten kasıt açık öğretim dahil olmak üzere örgün bir eğitim kurumuna devam etmek ya da örgün eğitim dışında bir eğitim programına katılıyor.
“Yaklaşık 2 milyon 256 bin genç kadın ve iki milyon 51 bin genç erkek olmak üzere toplam 4 milyon 308 bin genç eğitimine devam ettiğini beyan etti. Başka bir deyişle, genç nüfusun neredeyse üçte biri eğitim yatırımlarına yoğunlaşması gerektiği bu yaşlarda okula devam etmiyor.
“2015 yılı verileri ile karşılaştırıldığında, okula devam etmeyenlerin oranlarında yüzde 0.7 puanlık azalma kaydedildiği görülüyor (32.3’ten 31.6’ya).
“2016 itibari ile 15-19 yaş arasında eğitime devam etmeyen kadınların yüzde 22.7’si erkeklerin ise yüzde 12.5’i herhangi bir okuldan mezundan olmadığını belirti. Eğitimine devam etmeyen gençlerin içinde ilköğretim eğitimini tamamlamayanların oranı kadınlarda yüzde 45.4 iken erkeklerde yüzde 54.8 olarak kaydedildi.
“15-19 yaş aralığında eğitimine devam etmeyenlerin içinde en fazla ilköğretim mezunu olarak eğitimi bırakanların payı 2015’te yüzde 71.4’ten 2016’da yüzde 67.7’ye geriledi.
“Sonuç olarak, geçtiğimiz beş yıl içerisinde eğitimine devam etmeyenlerin eğitim seviyeleri düzenli olarak artmıştır. Yine aynı dönemde özellikle erkeklerde teknik lise mezunlarının payının daha hızlı yükseldiği görülüyor.
“Aynı dönem toplumsal cinsiyet ayrımında incelendiğinde kadınların yüzde 17.2’sinin ve erkeklerin yüzde 5.7’sinin ne işgücüne katıldığı ne de eğitimine devam ettiği görülüyor.
“2016 döneminde 2015’e kıyasla işgücünde olmayan ve okula devam eden genç erkeklerin oranı yüzde 54.9’da sabit kaldı. Buna karşılık, aynı dönemde işgücünde olan ve okula kayıtlı olmayan genç erkeklerin payı ise yüzde 20.5’ten yüzde 19.3’e geriledi.
“Eğitim hayatına devam etmediğini söyleyen 15-19 yaş grubundaki genç kadınların işgücüne katılım oranı 2015 yılında yüzde 34.7 iken 2016 yılında yüzde 33.0’e geriledi. Bu dönemde erkeklerin işgücüne katılım oranları da 2014’ten itibaren azalmış ve 2016 yılında yüzde 70.7’ye geriledi.
“Veriler eğitimine devam etmeyen gençler arasında azımsanamayacak bir grubun işgücüne katılmama sebebi olarak 'eğitimine öğretimine devam ediyor' seçeneğini işaretlediğini gösteriyor. Kadınlarda bu oran yüzde 11’den yüzde 13.3’e, erkeklerde ise yüzde 20.9’dan yüzde 29.3’e yükselmiştir. İşgücüne katılma oranlarındaki gerilemenin bu gruptan kaynaklandığı düşünülebilir.
“Hemen her istatistikte olduğu gibi okula devam oranlarında da Türkiye'deki bölgeler arasında büyük farklılıklar bulunuyor. 2016 yılında Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde eğitime devam etme oranı yüzde 53.2'de iken Batı Anadolu'da bu oran yüzde 75.9'a ulaştı.
“Doğu bölgelerindeki gençlerin yarısından biraz fazlası okula devam ediyor iken Batı bölgelerinde her dört gençten üçünün okula devam ettiği görülüyor. Doğu Karadeniz bölgesi eğitime devam açısından en başarılı bölge sayılabilir. 2016 yılında bu bölgede yaşayan gençlerin yüzde 79.1’i eğitimine devam ettiklerini söylüyor.
“Türkiye genelinde okula devam etme oranı 2012-2016 döneminde her yıl artmaktadır. 2015 yılında yüzde 67.7 iken 2016 yılında yüzde 68.4'e yükseldi.  
“2015’ten 2016’ya geçerken en fazla artış Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde (yüzde 5.8 puan) görülmüştür. Yine de okula devam oranı en yüksek olan bölge ile en düşük olan bölge arasındaki fark 2012-2016 döneminde sürekli artarak, son olarak 2015 yılında 23.4 yüzde puan iken 2016 yılında 25.9 yüzde puana yükseldi. Bu durum, eğitime devam oranlarında bölgesel farklılıkların ciddiyetini koruduğuna işaret ediyor.“