Amerikan muhafazâkârlarının Trump kavgası…

ABD merkezli “Christianity Today (CT)” dergisinin genel yayın yönetmeni Mark Galli 19 Aralık’ta kaleme aldığı başyazıda Trump’ın görevden azledilmesi gerektiğine vurgu yapmıştı. Evanjelik Hıristiyanların en önemli yayın organlarından biri olan dergi, dünyaca ünlü tele-vaiz liderlerden Billy Graham tarafından 1950’lerde kurulmuştu. Birçok ABD Başkanına danışmanlık yapan Graham 2018’de 99 yaşındayken ölmüştü. ”Soğuk Savaş” döneminin en parlak vaizlerinden biri olan Graham 1955’de verdiği bir röportajda “Ya komünizm ölmeli ya da Hıristiyanlık. Çünkü bu Mesih ve Mesih karşıtları arasında bir savaştır” demişti.

Trump’ın 2016’da Başkan seçilmesinde büyük rol oynayan “Beyaz Evanjelik Hıristiyanlar” daha çok “Cumhuriyetçi Parti”ye oy veriyorlar. Evanjelikler İsrail’e verdikleri ideolojik destek sebebiyle “Hıristiyan Siyonistler” olarak da anılıyorlar. Cumhuriyetçiler Amerikan seçmenlerinin önemli bir yüzdesini teşkil eden Evanjelikleri “müttefik” olarak görüyorlar. Ancak Beyaz Evanjeliklerin bir kısmı, ahlakî çizgileriyle taban tabana zıt bir kişiliğe ve yaşam tarzına sahip olduğu gerekçesiyle Trump’ı desteklemekten imtina ediyorlar. Ahlakî tutarlılığa özen gösteren bu Evanjelikleri “Christianity Today” dergisi temsil ediyor.

Nitekim Mark Galli’ye tepki gösteren Evanjelik liderler, Trump’ın yüksek yargı organlarına muhafazâkâr yargıçlar atayarak büyük bir dinî hizmet yaptığını hatırlatıyorlar. “Kültür savaşları”nı kaybettiklerini düşünen muhafazâkârlar için bu yargıçlar gelecek yıllarda Hıristiyanlık için tek savunma hattını oluşturacaklar. Billy Graham’ın oğlu Franklin Graham ve Robert Jeffress başta olmak üzere Hıristiyan-Siyonist liderler, Trump’ın İsrail’e verdiği desteği minnetle anıyorlar. Evanjelikler göre Siyonizm, Mesih’in ikinci gelişini müjdeliyor.

Trump ise Dergi’yi “Demokratlar”a ve “Sol”a destek vermekle suçladı.” Hiçbir Başkan Evanjelist topluma benim kadar hizmet etmedi” diyen Trump, Dergi’yi kendisinin yerine radikal solcu inançsızın birinin başkan olmasını tercih ettiğini savundu. Franklin Graham’a göreyse Dergi, Evanjelik Hıristiyanların ‘liberal-seçkinci’ kesimini temsil ediyor. “Liberal” suçlamasının bir Evanjelik için neredeyse küfür telâkki edildiğini belirtelim. Derginin Billy Graham’ın çizgisinden saptığını savunan Franklin Graham, babasının 2016’da Trump’a oy verdiğini de iddia etti. Hayatının son dönemlerinde siyasetten uzak durmayı tercih eden Billy Graham’ın Trump’a oy verdiğinin ilk kez kamuoyuna açıklandığını hatırlatmak gerekiyor.

Katolik muhafazâkârlar da “Christianity Today” dergisinin tetiklediği polemiklere dahil oldular. “The American Conservative” dergisinin yazarlarından Rod Dreher kaleme aldığı yazıda muhafazâkârların Trump’a oy verme gerekçelerini sıraladı. “Mark Galli’yi biraz tanıyorum ve yazdıklarına büyük saygı duyuyorum, ancak hepsine katılmıyorum” diyen Dreher “Demokratlar” ve “Cumhuriyetçiler” arasındaki kutuplaşmada tercihinin Trump olacağını vurguluyordu. Yazılarında sık sık Trump eleştirisi yapan Dreher, Galli’nin Trump’a yönelik suçlamalarına katıldığını, ancak kararı seçmenlerin vermesi gerektiğini belirtiyor.

Dreher, Demokratlar’ın İngiliz İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn’in sol çizgisine doğru savruldukları gerekçesiyle Trump’ın kendisine daha çekici geldiğini vurguluyor. Yazısının sonunda Dreher, muhafazâkârların mevcut durum itibariyle ‘kötüler arasında bir tercih’ yapmakla karşı karşıya kaldıklarını savunuyor. Muhafazâkârların bu durumun bilincinde olarak oy vermelerini tavsiye eden Dreher’e göre Trump kötüler arasında en az kötü olanı.