Devlet nizamı yerleşik hale nasıl geliyor?

Bu coğrafyanın insanları yüz yüze ilişkilerde biribirine benzerler; cömert, güler yüzlü, nazik ve misafirperverdirler. Çok fazla eşelemezseniz, ne mezhep farkı, ne soy sop farkı öne çıkar. Siz nasıl...

Bu coğrafyanın insanları yüz yüze ilişkilerde biribirine benzerler; cömert, güler yüzlü, nazik ve misafirperverdirler. Çok fazla eşelemezseniz, ne mezhep farkı, ne soy sop farkı öne çıkar. Siz nasıl muamele ederseniz, muhatap olduğunuz kişilerden de aynı şekilde karşılık alırsınız. Dünyanın birçok ülkesinde de durum pek farklı değil. Rejimlerle halklar çoğun aynı davranış kodlarına sahip değiller. Bu bakımdan rejimlerle halkları aynı düzlemde görmek yanıltıcı olur.

İnsanlar, huzur içinde, düzgün şekilde, hâk ve hukukları güvence altında yaşamak isterler. Devletler bu talepleri karşıladıkları sürece saygınlık kazanırlar. Tarihçi Hakan Erdem'in bir makalesinde yer alan bilgilere göre, 18. Yüzyıl'ın şair ve devlet adamlarımızdan Süleyman Penâhî Efendi, “ Esbab-ı tebdir-i nizam-i ekâlimin(Ülkelerin Düzeni Üzerine Önlemlerin Araçları) başlıklı eserinde devletin bu vasfını “san'at” olarak kaydeder. Devlet nizamının yerleşmesi “güzel idare san'atı”yla gerçekleşiyor. Başka kaynaklarda Penâhî Efendi'nin Osmanlı'nın kuruluş döneminde yaşayan “Somuncu Baba”nın soyundan geldiği söylenir. Somuncu Baba, “Hoca Ahmet Yesevi Ocağı”nın Anadolu'daki temsilcilerinden biridir.

YAZININ DEVAMI