Libya’da suçüstü yakalandılar, ama…

Libya’da “BM” tarafından tanınmış Trablus Hükümeti’ne karşı savaşan General Hafter’in kontrolü altındaki Giryan kentinde Amerikan yapımı silahlar, füzeler bulundu. Silahların ABD tarafından “Birleşik Arap Emirlikleri”ne satıldığı ortaya çıktı. ABD’den silah alan ülkelerin bu silahları üçüncü taraflara aktarması güyâ izne bağlı ve son derece katı kurallara tabi.

Öte yandan bu gelişme BM’nin Libya’ya uyguladığı silah ambargosunun delindiğini de gösteriyor. “Emirlikler” ise yaptığı bir açıklamayla silahların sahipliğini reddetti ve BM ambargosuna bağlı olduklarını savundu. “Biz verdik bu silahları” diyecek değiller ya!

ABD silahlarının meşru olmayan bir gücün eline geçmesiyse vahim bir gelişme. ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi’nin en kıdemli Demokrat üyesi Bob Menendez, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya mektup yazarak, Giryan’daki silahların soruşturulmasını istedi. Menendez bu iddiaların doğru çıkması halinde Emirlikler’e silah satışının durdurulması gerektiğini belirtti.

Başlangıçta ABD, Trablus’taki “Ulusal Mutabakat Hükümeti”ni destekledi. Ancak Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’ın marifetiyle Trump, Hafter’in Trablus’a karşı başlattığı saldırılara destek verdi. Amerikan medyasına sızan bilgilere bakılacak olur ise Trump’ın karar değiştirmesinde Mısır diktatörü General el-Sisi ile yaptığı bir görüşme etkili oldu. 9 Nisan 2019’da Trump, General el-Sisi ile biraraya geldi. Görüşmede Sisi, Trump’tan Hafter’e destek istedi. Ayrıca Birleşik Arap Emirlikleri Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayed de Trump ile konuştu. Bu gelişmelerin hemen ardından Trump, Hafter’le konuşarak desteğini bildirdi.

Emirlikler’in Hafter’e silah desteğiyse yeni değil. Londra merkezli etkin haber sitesi “Middle East Eye” 2017’de Emirlikler’in ABD Büyükelçisi Yusuf el Uteybe ile dönemin ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice arasındaki yazışmaları içeren e-postaları yayınladı. Bu yazışmalarda Emirlikler’den Hafter’e yapılan silah sevkiyatlarından da bahsediliyordu. Aynı haber sitesi BM Güvenlik Konseyi tarafından hazırlanan bir rapora da yer verdi. Raporda Emirlikler’in Hafter’e silah, teçhizat ve mühimmat gönderdiğine dair bilgiler yer alıyordu.

“CNN’”in sahada yaptığı bir araştırmadaysa Emirlikler ve Suudiler’in ABD’den satın aldıkları silahların Yemen’de milislerin eline geçtiği belirtiliyordu. Şubat ayı başlarında “CNN Özel Raporu” olarak yayınlanan dosyada bu silahların sivillere karşı kullanıldığına dair bilgiler yer aldı. “Pentagon”dan yapılan açıklamadaysa ABD’nin bu iki ülkeye sattığı silahların üçüncü kişilere aktarmalarına izin verilmediğini, böyle bir durumun sözleşmelere aykırı olduğu belirtildi. Pentagon soruşturma yapıldığını duyursa da şimdiye kadar bir ses çıkmadı.