New York’taki sinagogda neler oluyor?

ABD’nin New York şehrindeki “Chabad-Lubavitch sinagogu”nun altında kaçak tüneller inşa edildiği gerekçesiyle başlatılan denetim sırasında polisle Hasidik Yahudiler arasında şiddetli olaylar yaşanmıştı. Tünellerle ilgili olarak pek çok iddia var tabii ama bunlara girmeyeceğim.

Chabad-Lubavitch, Amerikan Yahudileri arasında Mesihçi Yahudiliğin en aşırı kesimini temsil ediyor. ABD ve İsrail başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde kolları bulunan bu Yahudi tarikatının kuruluşunun tarihi 18. yüzyıla kadar uzanıyor. Temelleri Beyaz Rusya’da atılan tarikat adını Rusya’nın Smolensk bölgesinde küçük bir kasaba olan Lubavitch’den alıyor. Yahudi tarihçilerin verdiği bilgilere göre Chabad, ‘bilgelik’, ‘anlayış’ ve ‘bilgi’ için kullanılan İbranice kelimelerin ilk harflerinden oluşan bir kısaltma imiş. “Chabad”ın, tarikatin kurucusu olarak bilinen Haham Shneur Zalman’ın “Tanya” isimli kitabından esinlendiği söyleniyor.

19. Yüzyılın ilk çeyreğinden 20. Yüzyılın başlarına kadar liderleri Lubavitch’de ikamet ettiği için tarikat bu adla anılıyor. 1927’de yeraltı Yahudi eğitimini organize ettiği için Sovyetler Birliği’nden...