Seçimler de savaşlara benzerler..

Seçim yenilgilerinde pek çok neden rol oynayabilir. Bazen tek bir nedenden ötürü kaybedilir, bazen yenilgiye birçok nedenin bir araya gelmesi sebep olur. Yenilgiye uğradıklarını düşünen partilerin bir “nedenler listesi” yapması gereklidir. “Milli Şef” İsmet Paşa'nın 1950'de CHP seçimleri kaybettiğinde çok şaşırdığı söylenir. Devletin valiler dahil bütün kadrosu CHP için seferber edilmişti. Ama Paşa'nın partisi mağlup oldu. Paşa, belki de Milli Şefliğini bütün milletin içtenlikle benimsediği yanılgısına düştü. Bu millet Paşa'nın hatırına CHP'yi yine iktidara getirecek, “Demokrat Parti”ye ise muhalefet görevi verecekti. Tabii ki tersi oldu.

İki dönem tek başına iktidar olan Süleyman Demirel 1973 seçimlerinde ağır bir yenilgi aldı. Seçmenin oy değiştirmesini gerektirecek ortada ciddi bir sebep yokmuş gibi görünüyordu. Yanılsamalar kaybettiriyor. Tabii ki CHP'deki köklü politika değişikliğini de hesaba katmalıyız. Öte yandan Demirel ülke gençleriyle olumlu ilişki kuramadı. Üniversite gençliğini sağda ve soldaki radikal partiler ve ideolojik örgütler etkiledi. Yani, ortada birden fazla faktör var. Keza merhum Turgut Özal'ın seçim zaferlerini ve yenilgilerini tahlil etmek yeterince öğretici olabilir. Siyasetçilerin eski liderlerin yaşadıklarından öğrenecekleri çok şey var.