“Uluğbeyler” yahut ahde vefâ..

Kültür Ocakları Vakfı”, “Uluğbeyler” başlığıyla hazırladığı belgesel dizisinin ilk bölümünü merhum Prof. Turan Yazgan'a ayırmış. Belgeselin ilk gösterimi dün İstanbul Üniversitesi Kongre Kültür Merkezi'nde gerçekleştirildi. 2012'de vefat eden Turan Hoca, “Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı”nın başkanıydı. 1980'de kurulan vakfın başkanlığını vefatına kadar sürdüren Turan Hoca'yı üniversite öğrencisiyken tanımıştım. Vakıf, İstanbul Belediyesi'nin arkasındaki Ankaravî Mehmed Efendi Medresesi'nde hizmet veriyordu.
1980'lerin başlarında biz gençler, iftarlarımızı kâh Beyazıt'taki “Birlik Vakfı”nda, kâh “Türk Dünyası Araştırmalar Vakfı”nda açıyorduk. Ramazan akşamlarında gerçekleşen sohbetlerde, kitaplarını okuduğumuz birçok şahsiyeti bizzat dinleme ve konuşma imkânına kavuşuyorduk. Bu etkinlikler bizim gibi taşradan gelen gençler için önemliydi. İdeallerimizi biçimlendiren isimlerle yüz yüze gelmek başka bir duyguydu ve çok kıymetliydi o zamanlar.
1980'lerde “Türk Dünyası”, kavuşmak istediğimiz muhâyyel bir dünyaydı. Bu dünya biz gençler için medeniyetimizin, kültürümüzün beşiğiydi. Farabî, İbn-i Sina, İmam Buharî, İmam Maturidî, Hoca Ahmed Yesevî, Mevlânâ, Serahsî, Nesaî, Tirmizî gibi nice alimleri, gönül erleri ve fatihleri yetiştiren “Mâverâünnehir havzası”ydı. 16. Asırdan itibaren Rusya'nın peyderpey esareti altına giren bu dünyayla bağımız 1920'lerin sonlarına doğru koptu. “Sovyet ideolojisi” Türkiye ile Mâverâünnehir arasına demir perde çekmişti.
“Demirperde” gerisinde kalan bu dünyaya olan duygusal ilgimizin bilgiye dönüşmesinde Turan Hoca'nın çok büyük katkısı var. 1990'ların başlarında “Demir Perde” nihayet