30 Ağustos

Kurtuluş Savaşı’nı birkaç bölümde ele almak gerek. Mesela Çanakkale Savaşı sanki Osmanlı döneminde değil cumhuriyet savaşında yaşanmış gibi. Aslında Çanakkale Savaşı, Filistin ve Kafkas cephesinde devam etti. Ama mesela “Kars İslam Cumhuriyeti”nin ilanı ya da 1919’da Nisan ayında yıkılışı mesela bu anlamda ele alınmıyor ama Sivas ve Erzurum kongreleri cumhuriyete giden yolda önemli. Oysa Kars İslam Cumhuriyeti, anayasası, parası, pulu, meclisi, hükümeti, ordusu olan, Başkanlıkla yönetilen konfederatif bir cumhuriyet.

Mesela “Hatay Cumhuriyeti” bilinir, ama “Batı Trakya Türk Cumhuriyeti” pek bilinmez. “İlk Kurşun İzmir’de Hasan Tahsin (Osman Nevres) tarafından sıkıldı” denir resmi tarihte ama ilk kurşun Hatay / Dörtyol’da ama kime anlatacaksın. Mesela, Maraş, Anteb’in kurtuluşu halk harekâtı ile olmuştur. Merkezi hükümete bağlı düzenli ordularla yapılan savaşlar çok sınırlı. Ülke genelinde verilen kurtuluş savaşları Kuva-yı Milliye gruplarının, kongre hükümetlerinin, Müdafa-yı Hukuk...