Putin'e I. Dünya Savaşı Notları

Osmanlı İmparatorluğu çöküş sürecinin sonlarını yaşıyordu. I. Balkan Savaşı bu sonu hızlandırmış, o bölge ülkeleri bağımsızlıklarını ilan ederek etnik temelli devletlerini kurmuşlardı.

Avusturya-Macaristan’ın katkılarıyla kurulan Arnavutluk komşusu Sırbistan’ın denizle irtibatını kesince Balkanlar’da hızla yayılan huzursuzluk başladı. 1908’te Bosna’yı ilhak eden Avusturya-Macaristan Krallığının Sırbistan için oluşturduğu tehdit yetmezmiş gibi, yakın gelecekte Veliahd Ferdinand’ın Krallığında Sırbistan’ı da bu Krallığına dâhil edeceği şayiası Sırpların terörize olmalarına yetmişti.

Haziran 28’de, hem de Sırpların Milli gününde Ardişük Veliaht eşi Sophie Chotek ile gittikleri Saraybosna’da üstü açık bir otomobilde yanlışlıkla girdikleri sokakta Halkın Kurtarıcısı Örgütüne mensup Gavrilo Prinkip adındaki Sırp öğrenci tarafından vurularak katledilir. Balkanlar karışır, Avusturya-Macaristan durumdan vazife çıkarmaya çalışır. Prusya bu durumdan ne kadar kazançlı çıkacağının derin hesaplarını yapmıştır bile.

Fransız basınının ilk gün önemsiz haberler arasında yer verdiği bu suikasti sonraki gün ilk sayfada manşetten verse de kahir ekseriyetiyle Fransızlar bu olayı Balkanların “belalı” oluşuna yoracak, suikastın yakında hangi belalara yol açacağını fark etmeyecekti.

Bir kaç ay sonra Sırbistan’la yaşanacak gerginliğin nasıl bir dünya savaşına dönüştüğünü merak etmemek mümkün değil. Kimileri “yanlış hesap” ya da “Rusların iç sorunlarıyla boğuşması” dese de I. Dünya Savaşının sebeplerini daha da derinlerde aramanın gerekliliğine inanıyorum. Veliahdın öldürülmesi dünya savaşına evirilecek bir mesele olmaya yeterli değil.

Almanlar, Fransa-İngiltere-Rusya toparlanmadan işini görmek niyetindeydi. Viyana 23 Temmuz 1914’te Belgrad’ı tehdit eden ültimatomu verdi. Rusya ise Almanların Avusturya’yı zapt edebileceğine, yani kapıya dayanan savaşı engelleyebileceğine inanıyordu. Ancak bir hafta sonra seferberlik kararı alan Ruslar Alman ültimatomuna muhatap oluyordu.

Kimi ülkeler savaşa daha çok var derken Almanlar Fransızlara saldırmak için Belçika topraklarını kullanmak istedi, Belçika olumsuz cevap verince toprakları Almanlar tarafından işgal edildi.