Madde, teknoloji bağımlılığı ve spor (2)

Bağımlılık diye adlandırılan unsurlar sigara ve tütün, madde, teknoloji, alkol, kumar şeklinde sıralanıyor. Yeşilay’ın resmi internet sitesinde bağımlılığın tanımı bir ‘çark’ şeklinde o kadar güzel özetlenmiş ki. Bedensel ve ruhsal etkileşimden ötesine geçerek, kişinin sosyal hayatını direkt etkileme gerçeği, adı geçen çarka yansıyan o can alıcı başlıklardan görmek mümkün. Hiç başlamayanları tebrik ederken, az-buçuk bu illete bulaşmış kişiler, adı geçen Bağımlık Döngüsü’nü gördükten sonra, ‘evet haklısınız’ dediklerini duyar gibiyim. Bir kereden bir şey olmaz, bir daha asla, ben bağımlı olmam, istersem bırakırım şeklinde işleyen, sonu uçurum olan ‘duygu’ yüklü çark…

Bağımlılık dediğimizde, gündeme getirilen konunun yer aldığı çerçevenin içeriği de ona göre dolu olması gerekiyor. Bu da ancak günümüze yansıyan örneklerle mümkün. Yeşilay’ın İstanbul Sultangazi İlçe Başkanı Değerli Ramazan Altan Kardeşimizin daveti üzerine gittiğimiz ‘Spor ile Bağımlılıktan Uzaklaşmak Mümkün mü?’ başlıklı söyleşi için yaptığımız ön araştırmada, özellikle iki farklı başlıktaki haber dikkatimi çekti. Anadolu Ajansında yayınlanan haberin birisi ‘Amasya’nın Suluova ilçesine bağlı Bayırlı köyünde cep telefonundan internete erişim sağlayan köylüler, davul zurna ile kutlama yaptı’ şeklindeydi. Diğer haberde ise ‘Teknoloji firmaları 45 milyondan fazla çocuk istismarı görüntüsü tespit etti’ içeriği yer alıyordu. Bu denli çelişkilerle dolu bir zaman tünelinden aydınlığa çıkmaya çalıyoruz. İradesine sahip olanlar kurtarıyor. Kurtaramayanlar ise, ‘su testisi su yolunda kırılır’ sözünü ispatlarcasına, sonu felaketle biten ‘batağın’ içinde, debelenip duruluyor… 

Peki, spor bağımlılığı yenmenin neresinde? Nasıl ki her şeyin ‘azı karar, fazlası zarar’ ise, sporu da uzman önerisiyle kurallarına göre yaptığımızda, ‘insan sağlığı ve yaşamı için önem taşıdığı örnekleriyle görmek mümkün. Kişinin sağlıklı ve zinde kalması, hayatını kaliteli şekilde sürdürebilmesi için kilo, uyku, kolesterol, kanser, kan basıncı, kalp ritmi, enerji, esneklik, dayanıklılık ve daha birçok etkisi bulunmaktadır. Harekete ve egzersizin insan sağlığı için faydasının yanı sıra, olumsuz ‘ölçü/dozu’ kaçırıldığında, dahası sporun ‘bağımlılığa’ dönüşmesi, hangi felaketi tetiklediği hususunda ‘biraz’ araştırma yapıldığımızda, mutluluğun ‘bertaraf’, ruhsal ve sosyal hayatın nasıl ‘harabeye’ dönüştüğüne şahit oluyoruz… 

 Sporun bağımlılığı konusuna bilimsel yaklaşım, konu hakkında yapılan nitel ve nicel araştırmalara baktığımızda, meydana gelen felaketin, aydınlık dünyayı nasıl kararttığını görmekte zorluk çekmiyoruz; ‘Spor bağımlıları diğerleri gibi kolay tespit edilemiyor. Hiç kimse bende spor bağımlılığı var demez. Bu bağımlılıkta tetikleyici unsur, ağır denilen performans sporu yaparken kullanılan ilaçlar. İlacın dozajı kontrol edilmediği değişik sorunlar oluşturuyor. Bu sorunlar berberinden insan sağlığını ileri düzeye taşıyacak ve kişinin gerek fiziksel gerekse psikolojik yönden içinden çıkılamayacak bir hal almasına neden oluyordu…’ 

Yine bilimsel araştırmalar egzersiz bağımlılığı, kontrolsüz yapılan aktivitesi, kişinin egzersizin şiddeti, süreci ve sıklığında aşırıya kaçması, kişinin aile, arkadaş ve sosyal yaşamı üzerinde olumsuz etkilere neden olduğunu gösteriyor. Sporcunun, hareket ve egzersiz gibi ‘kırmızı’ çizginin ötesine geçip derece, madalya aşkı, felakete sürüklenmeyi tetiklemektedir. Günlerce ailesi, çocuğu kısacası sevdiklerinden ayrı kalan sporcular. Spor hayatında ‘rakipsiz’ olmasına rağmen, alkol, uyuşturucu gibi maddelere ‘yenik’ düşen şampiyon sporcular… (Devam Edecek)