Başkumandanın hayatını kurtaran hizmetçi

Geçen sene taşradaki bir kitapçıda Şevket Rado'nun 960'lı yıllarda çıkardığı Tarih Mecmuası'nın bütün sayılarını ciltlenmiş hâlde buldum. Bazen gelişigüzel bir cilt seçip karıştırıyorum.
İttihat Terakki döneminde devlet görevinde bulunanlarla ilgili enteresan hatıralar da var. Yalın hatıralardan daha çok şey çıkarıyor.
Mesela Türkiye'nin ilk Emniyet Umum Müdürü Ahmet Erner'le yapılan bir mülakat var. O mülakatta İttihatçılar dönemindeki diyalogları okuyunca şunu farkettim. Devlette usul, ciddiyet kalmamış. Ayaklar baş olmuş. Sanki çapulcuların hâkimiyeti başlamış. Fetva makamındaki adam bile, kendisinden istenen oluru yazdıktan sonra, "Talat'a söyle, o binayı devlete mal etsin" diyor. Sözü edilen bina Sansaryan Hanı.. Emniyet Genel Müdürlüğü yapılan bina.
Uzun mülakatta ilk genel müdürün anlattığı çok hatıra var.. Biri şöyle:
"Bir gün makamımda iken telefonum çaldı. Karşımdaki Sadrazam Talat Paşa idi:
-Ahmet çabuk bana kadar gel!
Önemli bir talepte bulunacağını anlamıştım. Seri bir vasıtayla Babıali'ye geldim. Beni görünce, yüksek sesle:
-Şu Enver delinin biri! Başkumandanlık yetmiyormuş gibi şimdi de benden sadareti alacak ve aklınca diktaya gidecek. Sana mühim bir vazife veriyorum. Enver'in her hareketini takip edip bana bildireceksin.
Aralarındaki anlaşmazlığa bidayetten beri vâkıftım. Makamıma dönünce Serkomser Hasan Tahsin'i çağırıp onu bu işle görevlendirdim. Hasan Tahsin o günden itibaren, Enver Paşa'nın Kuruçeşme'deki yalısında tavsiyeli hizmetçi olmuştu. Paşa ile temas edenleri günü gününe rapor ediyordu.
O sıralarda mühim bir olay vukua gelmişti. Her nasılsa yalıya girebilen meçhul bir şahıs, salonda karşılaştığı Enver Paşa'ya ansızın silah çekti. Tam ateş edeceği sırada hizmetçi kılığındaki Serkomser Hasan Tahsin, mütecavizin üzerine atılarak tabancasını alıp onu yere yıkmaya muvaffak oldu.
Suikastı önleyen hizmetçiyi tavsiye eden ben olduğum için paşa bana doğru âdeta koşarcasına yaklaşıp kucakladı: