Masum bir deney

Bu deney beni büyüledi.

Yetki sahibi olunca insanın kişiliği değişiyor mu, sorusuna cevap arayan araştırmacılar kurabiye deneyi yapmışlar.
Deneyi, Temel Aksoy'un blogundan aldım:
2003 yılında, üç üniversite öğrencisi üzerinde bir deney yapılmış.
Araştırmayı yapan görevli, üç öğrenciden ikisini tesadüfi olarak seçip bir konuda kısa bir rapor hazırlamalarını istemiş.
Yine tesadüfi olarak üçüncü bir öğrenciyi seçip ilk iki öğrencinin hazırladığı raporu okumasını, başarılarını ölçmesini istemiş.
Deney yarım saat sürmüş.
Sonunda deneyi yapan kişi, deneye katılanlara kahve ikram etmiş.
Masada üç öğrenci, bir de araştırmacı dört kişi var.
Tabakta beş kurabiye var.
Herkes birer kurabiye alarak kahvesini içmiş.
Tabaktaki beşinci kurabiyeyi ise kendisine diğer iki arkadaşını değerlendirme yetkisi verilen öğrenci yemiş.
Temel Aksoy, deneyi yorumlarken, "bu masum, ama insan davranışlarını çok iyi özetleyen 'kurabiye deneyi' öncesi her üç öğrenci de eşitti. Birbirlerinden farkı yoktu. Hepsi aynı sınıfta okuyan, aynı yaşta, aynı sosyal çevreden gelen öğrencilerdi, ama aralarından biri tesadüfî olarak yetki sahibi olmuştu ve herkesten daha fazla kurabiye yemeyi kendine hak görmüştü" diyor.
Defalarca tekrarlanan bu deneyde, yetki sahibi olan öğrencilerin hepsi aynı davranışı göstermişler.
Son kurabiyeyi keyifle yemişler.
Güç sahibi olanlar kendi istek ve ihtiyaçlarına odaklanırmış. Başkalarının ne hissettiklerine ve onların ihtiyaçlarına duyarsız olurmuş.