Brexit’ten sonra AB ve Türkiye’nin durumu

- Büyük ihtimal, İngiliz halkının AB’de kalmaktan yana oy kullanacağı idi. Son gün bile anketler yüzde 52-48’i AB’de kalma yönünde gösteriyorlardı. Onun için de herkes biraz rahattı. Şu an yaşanan şok, bu beklentinin tersine çıkması yüzünden. Sanki hiç kimse “AB’ye red”di satın almamıştı, sonuç “kötü sürpriz” oldu. Şoka soktu.  

- “AB’ye red” öncelikle İngiltere’yi sarsacak. Başbakan Cameron’un istifası sarsıntının en hafif boyutu. “Domino etkisi” “AB’ye evet” diyenlerin ayrılmasıyla parçalanmaya ve “Birleşik Krallık”ın “İngiltere”ye indirgenmesine kadar varabilir.  

- İngiltere’de ikinci bir halk oylaması şimdiden konuşuluyor. Umut, redçilerin bile bu sonucu beklemediği ve yeni değerlendirme yapılabileceği üzerine kuruluyor.

- İngiltere’deki “AB’ye red”din diğer yansıması hiç kuşkusuz AB’nin bütününe ve bütünlüğüne yönelik olacaktır. Üç fil ayağından birisi çökmüş bir AB’den söz edilecek bundan sonra. Almanya-Fransa ağırlıklı bir AB. Bu, “Avrupa Birliği” anlamında bir AB mi olacak, tartışılacak. Bir de tıpkı İngiltere’deki gibi “Yabancı - Türkiye - İslam karşıtlığı”nın motive ettiği bir çizgi, başka ülkelerde de “AB’den çıkma” eğilimini devreye sokarsa... Bunun zemini yok değil.  

- AB, evet Avrupa’da savaşları bitiren ve bu yönüyle “Barış projesi” olarak nitelenen bir yapıydı. Etkin bir siyasi- askeri güç olamadı ama gene de bir cazibe merkeziydi. İngiltere’siz ve başka dağılma potansiyellerini de bünyesinde taşıyor hale geldikten sonra cazibenin değil, kopuşların konuşulduğu bir gündemi oluşturacak.

- Anlaşılıyor ki, ayrılma süreci epey zaman alacak. Bu, sancılı sürecin devam etmesi anlamına geliyor. Tüm Avrupa diken üstünde olacak. Ayrıca ayrılma gerçekleştikten sonra İngiltere - AB ilişkileri nasıl olacak sorusu da ortada. Şu anda bile İngiltere’nin özel bir statüsü bulunuyor AB içinde. Para birimi ve Şengen istisnaları var. Ayrılma gerçekleştiğinde Merkel’in Türkiye’ye teklif ettiği “İmtiyazlı ortaklık” türü bir formül mü bulunacak?