Filistin’de konfederasyon formülü

Geçtiğimiz günlerde Trump’ın Filistin Yönetimi başkanı Mahmud Abbas’a bir konfederasyon formülünü önerdiği, onun da bu formüle razı olduğu haberleri basında yer aldı. Gerçi bir şeye Mahmud Abbas’ın razı olmasıyla her şey bitmiş olmuyor. Eğer ki öyle olsaydı şimdiye kadar Filistin direnişinin tamamen durdurulması ve siyonist işgal rejimiyle güvenlik işbirliği içinde bir yapının oluşturulması mümkündü. Çünkü Mahmud Abbas böyle bir formüle çoktan razıdır ve bugün Gazze’ye yaptırım uygulamasının sebebi burada işgale karşı fiili bir mücadelenin devam etmesidir. Yani Abbas, Gazze’ye yaptırımı zaten siyonist işgal rejimi hesabına yapıyor. Eğer onun işgal rejimi hesabına Filistin direnişine baskı yapma politikası devam ediyor olmasaydı Filistin’deki dahili anlaşmazlık sorunun da şimdiye kadar çoktan çözülmüş olması mümkündü. 

Trump’ın son dönemde Abbas’a sunduğu ifade edilen “konfederasyon formülü” ilk kez konuşulan bir konu değildir. Bu formül üzerinde daha önce de durulmuştu ve kabul görmediği için nazarı dikkate alınmamıştı. Anlaşıldığı kadarıyla Trump, kokmuş aşı yeniden ısıtıp Mahmud Abbas’ın önüne koymuş o da bundan rahatsız olmayarak kabul edebileceğini ifade etmiştir. 

Asıl garip olan “Yüzyılın Anlaşması” olarak isimlendirilen ve siyonist işgal rejiminin Filistin toprakları üzerindeki sultasını garanti altına almayı amaçlayan planın öne sürülmeye ve pazarlık konusu yapılmaya çalışıldığı sırada Trump’ın böyle bir formülden söz etmesidir. Çünkü “Yüzyılın Anlaşması” planında elleri kolları bağlanmış vaziyette ve siyonist işgal rejiminin talimatlarının dışına çıkamayacak nitelikte de olsa bir “Filistin devleti” kurulmasından söz ediliyor. Yani konfederasyon formülünün öne sürülmesi “Yüzyılın Anlaşması” planının çizdiği çerçevenin dışına çıkılması anlamına geliyor. Trump’ın böyle bir formülü öne sürmesi bir alternatif plandan söz etmesi gibidir. Bu da hazırladığı anlaşma planının tutmayacağı, kabul görmeyeceği ve uygulamaya geçirilmesi imkânının pek olmadığı yönündeki tahminleri nazarı dikkate alma ihtiyacı duyduğunu gösterir. 

Konfederasyon formülü denirken iki farklı formül akla gelmektedir. Biri siyonist işgal yönetimiyle Filistin arasında bir konfederasyon formülüdür. İkincisi de Filistin’in bağımsız bir devlet haline gelmesi yerine özerk bir yapı olarak Ürdün’e bağlanması ve Ürdün’le konfederasyon kurmasıdır. Son zamanlarda bazı yorumlarda üçüncü bir formülden daha söz edildi ki o da İsrail, Filistin, Ürdün konfederasyonudur. Ama bunun uygulanması ihtimalinin hiç bulunmaması sebebiyle bunun üzerinde pek durulmadı. 

Peki diğer ikisinin uygulanması ihtimali var mıdır? Mahmud Abbas’a göre her ikisinin de uygulamaya geçirilmesi mümkündür, önemli olan bir ittifak sağlanmasıdır. Ama dediğimiz gibi önemli olan Abbas’ın onayı değil fiili olarak uygulanmasının mümkün olup olmadığıdır.