Ekonomik güvensizliğin nedeni yalnızca ekonomi midir?

Bir tarafta geçtiğimiz günlerde açıklanan ve tüketicinin 2018’e pek de güvenle bakmadığını gösteren tüketici güven endeksi... Diğer yanda dün açıklanan ve aralık ayındaki ekonomik tablonun kasıma göre pek de güven verici bulunmadığı sonucunu ortaya koyan sektörel güven endeksleri ve reel kesim güven endeksi...

Bu endekslerin yalın gerçeği, ekonomik gidişattan pek de hoşnut olunmadığı.

Ama acaba bu sonucun ortaya çıkmasına yol açan tek etken ya da başlıca etken ekonomik sorunlar mıdır, yoksa ekonomik sorunları tetikleyen başka sorunlar mı vardır?

Tüketici ekonomiye, salt ekonomik gidişattan kuşku duyduğu için mi, yoksa ekonomiyi de etkileyecek alanlarda yanlışlar yapıldığı düşüncesiyle mi güven duymaz?

Tüketicinin ekonomiye bakışı kabul etmek gerekir ki bir işletme sahibine kıyasla, bir reel sektör kuruluşuna kıyasla görece daha yüzeyseldir. Böyle olması gayet normaldir. Tüketici, özellikle de belli bir ücretle geçimini sağlayan tüketici için önemli olan ilgili dönemde geçim standardının çok düşmemesidir. Hele hele standart düşmek bir yana artarsa bu çok iyi bir gelişme sayılır.
Ama sektörel güven endekslerinde ve özellikle reel kesim güven endeksinde durum çok daha karmaşık sayılır.