Euro/dolar yükseliyor, özel sektörün dış borcu artıyor

Özel sektörün dış borcu mayıs sonu itibariyle 296.4 milyar dolar olarak gerçekleşti. Merkez Bankası verilerine göre borç, yılın ilk beş ayında 12 milyar dolar arttı.

Bu, beş ay için hızlı bir artış. Ama bu artışın kaynağına inildiğinde görülen şu: Beş aydaki bu artışın üçte biri, hatta yüzde 40’a yakını kur farkından kaynaklanmış durumda.

Özel sektörün dış borcunun 87 milyar doları kısa, 209 milyar doları uzun vadeli. Uzun vadeli borç beş ayda 6.2 milyar dolar arttı ama kur farkı asıl bu borcu etkiledi. 6.2 milyar dolarlık artışın tam 4.5 milyar doları kur farkından kaynaklandı.

Hani geçmiş yıllarda dolar diğer paralara, özellikle de euroya karşı çok hızlı bir değer artışı içindeydi ve bu da dış borcun düşük görünmesini sağlıyordu ya... Bu yıl tersi oluyor işte. Doların euroya karşı değer yitiriyor olması dış borcun dolar olarak ifade edilirken daha büyük görünmesi sonucunu doğuruyor.

Mayıs ayı verilerine göre özel sektörün yurtdışından sağladığı 209 milyar dolarlık dış borcun yüzde 60’ı dolar, yüzde 34’ü euro, kalan yüzde 6’sı da diğer para cinslerinden oluşuyor. Dolayısıyla dış borca etki eden kur farkı neredeyse tümüyle euro/dolar paritesindeki değişimden geliyor.

Geçen yıl sonunda euro/dolar paritesi 1.05 düzeyindeydi. Parite, mart sonunda 1.07’ye, nisan sonunda 1.09’a, mayıs sonunda 1.12’ye yükseldi.