İhracatta döviz getirme zorunluluğu işe yarar mı?

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 4 Eylül tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğiyle Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı kararda yapılan değişiklik Türkiye’yi kambiyo mevzuatı açısından bir anlamda tam on yıl öncesine götürdü. 2008 yılında alınan kararla ihracatçıya ihraç bedeli dövizi dilediği gibi kullanma olanağı tanınmışken, aradan on yıl geçtikten sonra bir kısıtlamaya gidilmiş oldu. Söz konusu tebliğin ilgili hükmü aynen şöyle:

“Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilir veya getirilir. Bedellerin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez. Söz konusu bedellerin en az yüzde 80’inin bir bankaya satılması zorunludur.”

İhracat dövizinin yurda getirilmesine ilişkin düzenlemede ihracatçıya az da olsa nefes aldıracak istisnai hükümler yok değil. Buna göre, her bir gümrük beyannamesi itibarıyla 100 bin dolar ya da eşiti dövizi aşmamak üzere beyanname veya formda yer alan bedelin yüzde 10’una kadar noksanlığı olan ihracat hesapları ödeme şekline bakılmaksızın doğrudan bankalarca terkin edilmek suretiyle kapatılacak.

Mücbir sebep hallerinde ise 100 bin dolarlık sınır 200 bin dolar olarak dikkate alınacak ve açık hesaplar ilgili vergi dairesi başkanlığı ya da vergi dairesi müdürlüğünce terkin edilerek kapatılacak.

Aktardıklarımız konunun teknik ayrıntıları, tabii ki Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın tebliğinde daha da teknik ayrıntılar var.

Bu düzenlemenin altı aylık bir süre için geçerli olacağını da belirtelim. Yani Hazine ve Maliye Bakanlığı, gelecek yıl mart ayının ilk haftasında bu düzenlemenin sona ereceğini söylüyor. Uygulama mart ayı başında bitecek, ama dövizi getirmek için 180 günlük süre olduğu için zorunlu kılınan döviz girişi gelecek yılın eylül ayına kadar sürecek.