Askerin yeri ve rolü…

Yıllar yılı hep aynı şekilde yaşanmıştır. Türkiye'de askerin siyasi rolü tartışmaları, çaresizlik muhalif öfkeye zirve yaptırdığında, siyasi, fikri türlü biçimlerle, kah tespit, kah ima, kah beklenti, kah senaryo şeklinde ortaya çıkar. Bunlar, özünde, askerin siyasi rolünün meşruiyetine işaret eder, kısmen sözün meşruiyet kapısını açmasıyla işaret fişeği rolü görürler.
Son dönemde de, sağda solda askerin eski işlevini ima eden kimi tepkilerle karşılaşmaya başladık.
Bunların bugün itibariyle, zihniyet hastalıkları ve post-kemalist salgılar dışında, hiçbir karşılığı yok.
Ancak akla getirdikleri bir husus var. O husus yarım kalmış sivilleşme sürecidir…
Son 10 yılda atılan pek çok adıma rağmen asker-sivil ilişkilerini kuşatan düzenlemeler ve işleyiş esasları, ordu içi merkezi doku ve denetim mekanizmaları, eski dönemin ana tortularını muhafaza etmektedir.
Evet, yıllar içinde askeri mal ve harcamalara Sayıştay denetimi kısmen geri getirilmiştir. MGK yasası elden geçirilmiş, gizli yönetmeliği kaldırılmıştır. Özerk kurullarda asker üye uygulamasına son verilmiştir. Askeri hukuk alanı sivil hukuk alanı karşısında daralmış, askeri alan ve suç tanımları değişmiştir. EMASYA protokolu ilga edilmiş, YAŞ'ta teamül sultasına son verilmiştir.
Bir bütün olarak bakıldığında bunlar, AK Parti döneminin en parlak adımlarıdır. Bu değişiklikler 1960 sonrası sivil alan karşısında sürekli genişleyen askeri alanın ilk kez daralmasına işaret eden yapısal hamleler olarak tarihi akışı tersine çevirme iddiasını taşımışlardır.
Bugün kimilerinin “dengeleme ve denetleme” (checks and balances rolü) adıyla andıkları askeri vesayet çarkı, temel olarak bu düzenlemelere dayanır ve onlarla çalışırdı.
Evet, bu rolü, askerin siyasete ağırlık koymasını, ince ayar işlevini, fiili silah kullanma halleri dışında, meşru ve yasal kılan, bir mekanizma olarak ayakta tutan bu unsurlardı.