Güvenlik alanları ve infilak riski

Bir ülkede şu ya da bu nedenle kamu düzeni bozulup toplumun merkezinde silahın, önlemin, tehlikenin egemen olduğu “daimi güvenlik alanları” oluşmaya başladığı zaman, insan hakları, temel hak ve özgürlükler açısından da sorunlar başlar.
Siyasi sorumluluk açısından gözler ve parmaklar, “yasal fiziki şiddet tekeli”ni elinde tutan, bunu hukuk kurallarına göre uygulamak zorunda olan devlete, kamu otoritesine döner. Her ihlalde, her kaçakta, her ölümde bu durumun filli sorumlusu olsa da olmasa da soru ona yönelir. Özellikle tedbirler dolayısıyla sivillerin zarar görmesi, hak ve özgürlüklerinden mahrum kalması durumunda, tüm şüpheli, şeffaf olmayan hallerde sorunun şiddeti artar.
Temmuz ayından bu yana, Türkiye Güneydoğu illerinde bir kez daha böyle bir evreden geçiyor.
Bu bölgede yaşananlara dair “devlet bilinçli ve planlı katliam politikaları yürütüyor” gibi propaganda kokan kimi açıklamaları, keskin inançlı ortalama solcu hurafelerini bir kenara bırakacak olursak, bizde de güvenlik alanlarındaki kimi hak ihlali görüntüleriyle ilgili soruların devlete yönetilmesi kadar doğal bir şey olamaz. Nitekim öyle oluyor.
Bu, uzun süreli güvenlik alanlarının sistemin karşısına çıkardığı faturanın birinci kalemidir.
Güneydoğu'nun kimi yerleşim alanlarında sağlık, gıda, eğitim imkanlarını sınırlayan sokağa çıkma yasakları, kimin elinden çıkarsa çıksın sivil ölümleri, tahrip edilen konutlar, ortada kalan cesetler, tüzel kişiliği itibariyle attığı her adımdan ve bunun sonuçlarından ve genel iklimden sorumlu, devlete yönelik soru ve suçlamalara dönüşüyor. Çatışmaların sorumlusunun Kandil olması, hak gasplarının ve ihlallerin onların stratejisinden ürüyor olması, bu mantığı değiştirmiyor. Güvenlik alanları uzun süreli oldukça bu sorunların artacağı da muhakkaktır. Yine de, işin bu kısmı faturanın en hafif kalemini oluşturuyor.