İyi ki petrolümüz yok

Petrol fiyatlarındaki anormal düşüş birçok taşı yerinden oynatacak. Hatta oynatmaya başladı bile. Umarım bu taşlar dağdan aşağı doğru yuvarlanmaz. Çünkü yuvarlanırlarsa beraberinde daha büyük kayaları da aşağı indirirler. 

Olan şu: Bir süre önce yüz küsur dolar olan petrol artık 50 dolarlar civarında. Eh bu petrolün bir de çıkartılış maliyeti var. Bu da düşülünce geriye bir şey kalmıyor. Ekonomileri petrole dayalı ülkeler de haliyle zorlanıyor.

Rusya bunlardan biri. İran diğeri. Venezüella falan da öyle. Irak’ın zaten bir ekonomisi bile yok. Ama bir anda umulmadık bir ülke, Suudi Arabistan’dan ekonomik olarak kötü sinyaller gelmeye başladı. Veriler Suudi Arabistan’da halkın yüzde 70’inin kamu sektöründe çalıştığını ortaya koyuyor. Yani her 10 kişiden 7’si öyle ya da böyle devletten para alıyor. Devlet de petrolden para kazandığına göre haliyle zorlanıyor. 

Suudi ekonomi yönetimi, yaklaşan tehlikenin farkına varmış olmalı ki, önlemler almaya çalışıyor. Geçenlerde üst düzey yöneticiler ve bakanların maaşlarının yüzde 20’sinin kesileceği açıklandı. Bu tabii ki sembolik bir durum. Yoksa bu kesintilerin ekonominin geneli içindeki payı çok çok düşük.

Ve dün Suudi Ekonomi Bakan Yardımcısı “Eğer petrol fiyatları düşmeye devam eder ve Suudi hükümeti ekonomik ve kemer sıkma önlemleriyle harekete geçmezse, üç-dört yıl içinde krallığın iflas etmesi kaçınılmaz” ifadelerini kullandı.

Suudi yönetimine içeriden bir yönetici tarafından yapılan en açık uyarıydı. 

Bir başka bakan ise kamu sektörünün, yani yüzde 70’in son derece verimsiz ve çalışanların kötü iş ahlakına sahip olduğunu söyledi. Bakan, sistemi eleştirerek, görevini bırakan kamu personeline bile maaşların ödenmeye devam ettiğini belirtti.

Bu arada geçen yıl 100 milyar dolar bütçe açığı veren Suudi Arabistan maaş ödemede kullanılan takvimi de değiştirdi. Şimdiye kadar maaş ödemelerinde Hicri takvimi kullanan yönetim artık Miladi takvime göre maaş ödeyeceğini açıkladı. Bunun sebebi Miladi takvimin, Hicri takvimden 11 gün daha uzun olması. Yani yönetim yılda 11 gün daha az maaş ödeyecek. Böyle ödenecek maaşların ilki ise yarın. Yani 27 Ekim.

Yaşanan teknolojik gelişmeler de ekonomileri petrole bağlı ülkeleri zorlayacak gibi görünüyor. Yani petrol tabii ki yine ana enerji kaynağı ama özellikle Batı’da yaşanan alternatif enerji üretim çalışmaları petrolün geleceği için hiç de olumlu şeyler söylemiyor.

Bizim de görmeye alıştığımız rüzgârgülleri, tartışılsa da hala kullanılan nükleer reaktörler, elektrikli otomobiller, güneş ışınlarını elektriğe çeviren sistemlerin baskısı her geçen gün artıyor. Nükleer dışındaki enerji türlerinin petrole göre en büyük avantajı da fosil kaynaklı olmadıkları için hem sürekli olmaları hem de çevreyi kirletmemeleri.

Petrol üreten ülkelerin süratle ekonomilerini çeşitlendirmesi gerekiyor. Ama bu saate kadar yapılmadıysa bundan sonra ne kadar yapılır bunu bilebilmek çok zor. 

Böylesi yazılar yazınca durup, ‘iyi ki ülkemizde petrol yokmuş’ diye şükredeceğim geliyor.