Nasrettin Hoca'ya sormuşlar

Aslında hayatımızı beklentiler şekillendiriyor. Dolayısıyla ekonomiyi de. Eğer beklenti iyi ise, daha iyi oluyor. Beklentilerde sıkıntı var ise, sıkıntı büyüyor.

Ekonomi aslında ilk bakışta anlaşıldığı gibi matematikle çok ilişkili bir bilim değildir bana göre. Aslında sosyoloji ve psikoloji ile alakalıdır. Yani bireyin hayatı nasıl algıladığı ve bunun topluma nasıl yansıdığı ile.

Kimi zaman matematik ile sosyoloji-psikoloji cephesi karşı karşıya gelebilir. Bazen biri öne çıkar, bazen diğerleri. Ama hayat bunların karmasından oluşur.

Dolar bir yükseliyor, bir düşüyor. Dışarıdan kaynaklanan atak olduğu gerçek. Ama bu atakların ne kadarı matematiğe yani “kuru paraya” dayanıyor, ne kadarı “sosyoloji”ye. Buna bakmak lazım.

Dışarıdan yapılan bu atakların amacı açıkça içerideki algıyı şekillendirmek. Ancak bu sayede kendi istediğini yapabilir. Biz içeride sağlam durursak, 80 milyonluk bir ülkenin kendi içinde yarattığı değerlerle bile ayakta kalırız. Ama biz sağlam duramazsak, ufacık etkenleri büyütür, pireyi deve yapar, en çok da kendimize zarar veririz.

Kendimizi küçük ve etkilenebilir görmek zararlı bir alışkanlık. Aynı oranda kendimizi büyük ve dokunulamaz görmek de. Doğrusu ne biri, ne de diğeri.

Kendimizi büyük ve dokunulmaz gördüğümüzde matematikten uzaklaşırız. Olduğumuzdan ufak gördüğümüzde ise sosyal bilimlerden. Toplumların gerçek başarısı bu ikisinin uyum içinde sürdürülebilmesindedir.

Son zamanlarda ekonomi yorumlarını dikkatlice okuyorum. “Uzmanlar” ya bir uca savruluyor, ya diğerine. Makul adamlara ve makul yorumlara ihtiyacımız olduğu bir gerçek.

Nasrettin Hoca’ya sormuşlar: “Hocam yaza sıcak diyorsun, Kışa soğuk.” Hoca cevap vermiş: “Baharın canı mı çıktı?”