Çanakkale kimin zaferi?

Çanakkale Muharebeleri sırasında Başkumandan V. Mehmet Reşat,  Başkumandan Vekili ve Harbiye Nazarı  Enver paşa idi. Hâlbuki En çok Mustafa Kemal'den bahsediliyor. Onun bu muharebelerdeki yeri ne? (Kara muharebelerinde çok büyük rol oynadı, o ayrı.)

Gerçekçi olmamız lâzım. Herkesin hakkını vermeliyiz. Sultan Reşat İttihatçılara teslimdi. Onlar ne derse onu yapmak mecburiyetindeydi. Yine bütün varlığıyla savaşa destek vermiş, şiir bile yazmıştır.

"Padişah" deyince şöyle bir durup düşünürüm. Ancak tarihi silemeyiz.

Aslında Çanakkale Muharebeleri'ni baştan sona fiilen idare eden Enver Paşa'dır. Arşiv belgelerini inceleyin, M. Kemal'in tayin emirlerinin altında Enver Paşa'nın ve Sultan Reşat'ın imzalarını görürsünüz.  (Ben inceledim. Dört tayin belgesini Enver Paşa ile ilgili kitabıma aldım.) Bir zafer söz konusu ise, Enver Paşa'nın adını zikretmek gerekmez mi?

Tarihin cilvesi... Önceden kazanan fakat sonradan mağlup olan komutanlar zaferleriyle değil mağlubiyetleriyle anılırlar.

Çanakkale Zaferi neden 18 Mart'ta kutlanıyor? Savaş iki merhaleli: İlki; deniz muharebeleri diye anılan 3 Kasım 1914'te başlayıp 18 Mart 1915'te Türk'ün zaferiyle bitiyor. İkincisi; 25 Nisan 1915-9 Ocak 1916 tarihleri arasındaki muharebeleridir. 18 Mart ilk zafer olduğu için bu tarih öne çıkıyor.