Diyarbakır mı, Amid mi?

Bazı çevreler, Diyarbakır'ın eski adı Amid'de ısrarcılar. Bu ısrar politiktir.

Amidli Ali Emirî Efendi'nin (1857-1924) Türk kültür tarihinde apayrı yeri vardır. Dünya'da tek nüshası olan Divanü Lügati't-Türk'ü bulan o, İstanbul'da Millet Kütüphanesi'ni kuran da o. "Amid" adı üzerinden Ali Emirî'yi andıktan sonra "Amid" adına gelelim.

Dr. Yusuf Gedikli, Amid'e dair bir açıklama gönderdi. Hemen hiçbir yerde topluca bulamayacağımız bilgiler:

"Kuzeydoğu Suriye'deki Karaçuk (Karacık) Dağı'yla ilgili açıklamama yer verdiğiniz için çok teşekkür ederim. Yalnız yazınızda geçen Amid konusunda da bir kaç söz söylemeyi gerekli gördüm.

Diyarbakır'ın adı MÖ 1260 yılında Asur kaynaklarında Amid olarak görülür. Asur yıllıklarında Amidi olarak anılır. Yunan ve Roma kaynaklarında Amida olarak geçer. Süryani kaynakları da Amidi der. Bu ad Arapların şehri fethine değin sürmüştür.

Bu duruma göre Amid Asurcadır. Sanılabileceği gibi Kırmançça, Zazaca, Soranca ve benzeri dillerden değildir. Günümüzde bazılarının Diyarbakır'a ad olarak koyduğu Amêd'in kökeni böyledir. Anlamı ise bilinmemektedir.